Bakanlıktan Sosyal Medya Hamlesi: Influencerlara Yönelik Cezalar Artıyor
Ankara, 26 Ağustos 2024 - Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu, sosyal medya reklamlarının denetlenmesi kapsamında önemli bir karara imza attı. 2023 yılında 5 influencer'a toplam 1 milyon 352 bin 808 lira para cezası uygulanırken, 2024’ün ilk yarısında 11 influencer'a toplam 5 milyon 35 bin 994 lira para cezası kesildi. Son 1,5 yılda influencerlara yönelik toplam ceza miktarı 6 milyon 388 bin 802 liraya ulaştı.
Yapay Zeka ile Denetim Süreci
Rekabet Kurulu, sosyal medya platformlarında yapılan reklamları daha etkin bir şekilde takip edebilmek için Mart 2022'de Sosyal Medya Reklamlarının Yapay Zeka ile Taranması Projesi'ni başlattı. Bu proje sayesinde, influencerların reklamlarını açık ve anlaşılır bir şekilde belirtme oranı yüzde 57’den yüzde 11’e geriledi. Bu düşüş, denetimlerin ve yaptırımların influencerlar üzerindeki etkisini gösteriyor.
Artan Şikayetler ve Yaptırımlar
Denetim süreci boyunca tüketicilerin sosyal medya reklamlarına dair farkındalığı artarken, bu konuda yapılan şikayetlerde de bir artış gözlendi. Gelen şikayetleri değerlendiren uzmanlar, başvuru şartlarını sağlayanları incelemeye alarak mevzuata aykırı bulunan reklamlar için gerekli idari yaptırımları uyguladı.
2024’ün ilk altı ayında sosyal medya hesaplarına 39 durdurma cezası, 11 durdurma ve idari para cezası verildi. Mevzuata uygun olmayan paylaşımların düzeltilmesi veya kaldırılması talep edildi. Ayrıca, paylaşımların içeriği, tekrarı, takipçi sayısına bağlı etki alanı ve influencerların ekonomik durumları gibi faktörler göz önünde bulundurularak durdurma ve para cezaları uygulandı.
Para Cezalarında Artış
Geçen yıl influencerlara uygulanan idari para cezası 347 bin 128 lira iken, bu yıl bu miktar yeniden değerleme oranına göre 550 bin 59 liraya çıkarıldı. 2023 yılında toplam 77 sosyal medya hesabına yaptırım uygulanırken, bu sayı 2024'ün ilk yarısında 50'ye ulaştı. Sosyal medya hesaplarında markaların ürün ya da hizmetlerinin reklamları açıkça belirtilmediği ya da örtülü tanıtım yapıldığı için idari yaptırımlarla karşı karşıya kalındı.
Sağlık ve Kozmetik Ürünlerinde Dikkat Çeken İhlaller
Influencerların paylaşımlarında, sağlık beyanları, klinik ve hastane yönlendirmeleri, yasaklı ürün tanıtımları, kozmetik ürün tanımları ve takviye edici gıda reklamlarındaki mevzuata aykırılıklar da ceza uygulanmasına neden oldu. Bu tür ihlaller, özellikle kamu sağlığını ve tüketici haklarını koruma amacıyla yapılan denetimlerde öncelikli olarak ele alındı.
