DEM Parti Halklar ve İnançlar Komisyonu Eş Sözcüleri Yüksel Mutlu ve Mahfuz Güleryüz tarafından yapılan ortak açıklamada; “6-7 Eylül Pogromunda katledilen yurttaşlarımızı saygı ve hüzünle anıyoruz. Bir daha benzer acıların yaşanmaması için tarihle yüzleşmenin, gerçek bir barışın ve adil bir düzenin sağlanması gerektiğini bir kez daha vurguluyoruz” denildi.
DEM Parti Halklar ve İnançlar Komisyonunun konuyla ilgili açıklaması şu şekilde;
69 yıl önce, coğrafyamızda yaşayan Rum, Ermeni, Süryani ve Yahudi yurttaşlara yönelik gerçekleştirilen 6-7 Eylül Pogromu, sadece bu halklara yönelik fiziksel saldırıları değil aynı zamanda devlet destekli bir mülksüzleştirme ve sermayenin el değiştirme sürecini de simgelemektedir. Bugün bu tarihsel utançla yüzleşmek ve sorumlularını teşhir etmek, gerçek bir barış ve eşit yurttaşlık mücadelesinin parçasıdır.
İstanbul’da başlayıp tüm ülkeye yayılan bu sistematik saldırılar sonucunda Rumlar ve Ermeniler başta olmak üzere Hıristiyanlar ve Yahudiler hedef alınmış; binlerce ev, iş yeri, okul, mezarlık ve ibadethane yakılıp yağmalanmıştır. Sermayenin farklı etnik gruplar arasında el değiştirmesiyle sonuçlanan bu pogromda onlarca kişi öldürülmüş, yüzlerce kadın cinsel saldırıya uğramış, binlerce yurttaş ise baskı ve can güvenliği tehdidi nedeniyle ülkeyi terk etmek zorunda kalmıştır.
6-7 Eylül Pogromu, sermayenin milliyetçi politikalar ve devlet desteğiyle nasıl şekillendiğinin en acı örneklerinden biridir. O dönemin Başbakanı Adnan Menderes’in “milli hislerin şevkiyle nezih gösteriler” şeklinde tanımladığı bu utanç, aslında devletin organize ettiği bir saldırıdır. Eski Özel Harp Dairesi Başkanı Sabri Yirmibeşoğlu’nun, “6-7 Eylül de bir Özel Harp işidir ve muhteşem bir örgütlenmeydi” itirafı, bu saldırının sermaye ve devlet eliyle nasıl planlandığını gözler önüne sermektedir. Bu utanç verici olayların faillerinin cezalandırılmaması, aksine ödüllendirilmesi ise devletin tarih boyunca süregelen baskıcı politikalarının bir devamıdır.
Kapitalizmin ucuz iş gücü yaratma ve halklar arası çatışmayı körükleme politikaları o dönemde olduğu gibi bugün de devam etmektedir. Bugün sermaye ve devlet işbirliğiyle yürütülen bu süreçler halkların yoksullaştırılmasına, işsiz bırakılmasına ve mülksüzleştirilmesine neden olmaktadır. Bugün de tıpkı 6-7 Eylül’de olduğu gibi, farklı inançlar ve halklara karşı nefret söylemleri yükseltilmektedir. 1 Temmuz 2024’te emperyal siyasetlerin savaş politikaları yüzünden göç etmek zorunda kalan göçmenlere yönelik Kayseri’de gerçekleştirilen pogrom girişimi, 1955’te yaşananların benzerlerinin hala sürdüğünü göstermektedir. Kapitalist düzen, ekonomik krizlerde, göçmenleri ve azınlıkları hedef göstererek kendisini kurtarma çabasına girmekte, halklar arası çatışmayı körüklemektedir. Aynı şekilde, göçmen kadınlar en düşük ücretlerle en zor koşullarda çalıştırılmakta ve bu düzenin mağduru haline getirilmektedir.
Aradan geçen 69 yılda 6-7 Eylül Pogromuyla gerçek bir yüzleşme yaşanmamış, devlet tarafından resmi bir kınama dahi yapılmamıştır. Bu tarihle yüzleşmek sadece geçmişi hatırlamak değildir, gelecekte barışın ve eşit yurttaşlığın tesis edilebilmesi için de gereklidir. Bu utanç verici olayların failleri ortaya çıkarılmalı, mağdurların maddi ve manevi kayıpları tazmin edilmelidir. DEM Parti olarak, bu coğrafyanın kadim halklarıyla birlikte eşit yurttaşlık ilkesini savunmaya ve bu mücadeleyi inatla sürdürmeye devam edeceğiz.
6-7 Eylül Pogromunda katledilen yurttaşlarımızı saygı ve hüzünle anıyoruz. Bir daha benzer acıların yaşanmaması için tarihle yüzleşmenin, gerçek bir barışın ve adil bir düzenin sağlanması gerektiğini bir kez daha vurguluyoruz.
Yüksel Mutlu – Mahfuz Güleryüz
Halklar ve İnançlar Komisyonu Eş Sözcüleri
6 Eylül 2024
