İnsan Hakları Derneği olarak Newroz’u kutluyoruz.
Newroz, tarihsel olarak Dehak zalimliğine karşı Demirci Kawa’nın mücadelesinden bu yana birçok ülkede geleneksel olarak kutlanmaktadır. Newroz, geçmişten bu yana ezilenlerin mücadelesi ile şekillenmiş bir mücadele günü olarak tanımlanabilir. Newroz kutlamaları için birçok ülkede olduğu gibi coğrafyamızda da uzun mücadeleler verilmiş; 90’lı yıllarda Kürtlerin çoğunlukla yaşadığı kentlerde Newroz kutlamaları yasaklanmış, yine birçok kentte Newroz’u kutlamak isteyen yurttaşlar katledilmiş ve birçoğu da yaralanmıştır. Newroz böylesi tarihi mücadele ve bedeller sonucu günümüzde kitlesel olarak kutlanan bir gün olmuştur.
Türkiye’de özellikle 2013-2015 yılları arasında başlayan çözüm süreci girişiminin başarısız olması ile 24 Temmuz 2015 tarihinden bu yana devam eden silahlı çatışma ve bölgesel savaş hali; Kürt sorununu çözümsüz bırakmış ve Türkiye’nin giderek otoriterleştiği, Kürtler başta olmak üzere muhalif bütün kesimleri baskı rejimi altında yaşamaya zorlayan bir sürecin başlangıcı olmuştur. Bu baskı ortamında temel hak ve özgürlükler konusunda gerileme yaşandığı; Türkiye’de giderek artan ırkçılık ve özelde Kürt karşıtlığı üzerinden toplumsal barış taleplerinin bastırıldığı bir dönemi yaşıyoruz.
Son zamanlarda İsrail ve Filistin arasındaki çatışma hali ile Türkiye’nin Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’ne ve Rojava’ya yönelik barışçıl olmayan tutumu; Ortadoğu halklarının barış taleplerini görmezden gelen, savaş politikalarında ısrar eden bir tutumdur.
Dört yılı aşkın tecrit politikası sonrası Abdullah Öcalan ile kurulan diyalog ve görüşmeler sonrası 27 Şubat 2025 tarihinden PKK’nin silahsızlanmasını da öngören “Barış ve Demokratik Toplum” Çağrısı kamuoyu ile paylaşılmıştır. 1 Mart 2025 tarihinde de PKK yaptığı açıklama ile silahsızlanmaya hazır olduklarını ve ateşkes ilan ettiklerini duyurmuş ve kongrenin toplanması için koşulların oluşturulması çağrısında bulunmuştur. Bu gelişmeler ve açıklamalar kamuoyunda umut yaratmışken; iktidar partisi bir yandan Rojavada ve Kürdistan Bölgesel Yönetimi topraklarında askeri operasyonlarını sürdürmüş bir yandan da HDK ve diğer Kürt ve sosyalist siyasetçilere yönelik gözaltı ve tutuklama politikasını sürdürmüştür. Belediyelere kayyım atamaları da eş zamanlı olarak devam etmiştir. 19 Mart 2025 günü de aralarında İstanbul Büyükşehir Belediye başkanının da bulunduğu 106 aydın, sanatçı, gazeteci ve siyasetçi hakkında gözaltı kararı verilmiş ve bunlardan 86 kişi gözaltına alınmıştır. İktidarın bu otoriter uygulamaları barışa olan umutları giderek zayıflatmaktadır.
2025 yılı Newroz’u vesilesi ile hatırlatmak isteriz ki insan hakları, demokrasi ve barış mücadelesi, her türlü baskıcı politikaya rağmen devam etmektedir. Newroz, Kürtler başta olmak üzere ezilenlerin demokrasi ve barış için mücadelesinin simgesidir. Dolayısıyla ne kadar baskı uygulanırsa uygulansın; baskıya maruz bırakılanlar her yıl Newroz kutlamaları ile taleplerini yeniden daha yüksek bir sesle dile getirmektedirler. İşte Newroz’un gerçek anlamı da budur. Nitekim coğrafyamızda da Newroz kutlamaları bütün baskı ve olumsuz koşullara rağmen kitlesel olarak kutlanmakta; Newroz alanlarından özgürlük ve onurlu bir barış talepleri seslendirilmektedir.
Siyasi iktidarı açıklanan “Barış ve Demokratik Toplum” çağrısına denk düşecek şekilde demokrasi ve özgürlükleri teminat altına alacak yasal düzenlemeleri bir an önce kamuoyuna açıklamaya davet ediyoruz. Silahsızlanmanın sağlıklı bir şekilde gerçekleşebilmesi için, askeri operasyonların sonlandırılmasını, Abdullah Öcalan’nın silahsızlanma kongresini yürütmesinin koşullarının yaratılması gerektiğini bir kez daha hatırlatmak isteriz. Silahsızlanma ve çatışmaların durmasının barışın inşası için yeterli olmayacağını, kırk yıllık savaş ve çatışmanın yarattığı toplumsal, sosyal sorunların aşılacağı, hakikat ve adaletin tesis edileceği mekanizmaların kurulması gerektiğini ve sivil toplum örgütlerinin sürece aktif katılımlarının koşullarının yaratılması gerektiğini vurgulamak isteriz. İHD olarak, coğrafyamızda ve tüm dünyada onurlu bir barışın tesisi için çalışmalarımızı sürdürmeye devam edeceğimizi kamuoyuna duyuruyoruz.
İnsan hakları savunucuları olarak bu yıl kutlanacak Newroz’un devam eden çatışma ve savaşa karşı barış getirmesini, yeni bir barış sürecine giden yolun başlangıcı olmasını ve bu vesileyle özgürlüklere kavuşacağımız bir yıl olmasını dileriz.
YAŞASIN NEWROZ!
BİJİ NEWROZ!
YAŞASIN HALKLARIN KARDEŞLİĞİ!
YAŞASIN BARIŞ!
İNSAN HAKLARI DERNEĞİ
