Adana Dersimliler Derneği, Salmanı Pak Kültür Merkezinde Gağan Etkinliği Düzenledi. Lokma İkram Edildi.
Adana Dersimliler Derneği tarafından düzenlenen etkinlikte Lokma dağıtıldı, günün anlam ve önemi üzerine Dernek Başkanı Ali Kaya Vurgeç şu konuşmayı gerçekleştirdi;
Değerli Canlar,
Sevgili Dersimliler, kıymetli sivil toplum kuruluşları değerli temsilcileri
Kıymetli konuklar sevgili basın mensupları
Derneğimizin GAĞAN ETKİNLİĞİMİZE hoş geldiniz. Hepinizi saygı ve sevgiyle selamlıyorum.
GAĞAN: Gağan’ın yeni yılın yanı sıra üç aylık ibadet takviminin başlangıç dönemi olduğunu da ifade ederek, “Bu aydan itibaren pirler, mürşitler, rayberler talipleri gezmeye başlarlar. Bu, 21 Mart’ta tamamlanır. Asıl Gağan ayı ibadet ayıdır. Evden gidenler, gelinler, ailelerini ziyaret eder. Kirveler, musahipler birbirine gidip gelir. Bu 21 Mart’a kadar süren bir başlangıçtır. Yıl yenilendiği zaman Khal Fadike oyunu oynanır. Fadike eski yıl anlamına gelir. Khal: Zazaca ihtiyar, yaşlı anlamına gelen bir kelimedir.
“Gağan’ın, aynı zamanda fakirlere ve yoksullara sahip çıkmaktır “Gağan etkinliğinde toplanan eşyalar, yiyecekler yörede bulunan fakir ve yoksul ailelere dağıtılır. Fazlası toplanır ve hep birlikte yenilir. Gağan, Aleviler için çok eski kültürel bir gelenektir.
Tarihi Dersim coğrafyasında Alevi inancı Dımıli (Kırmanç / Zaza) halkının Gağan kutlama geleneği; eş, dost, akraba, kardeş, amca, hala, dayı, komşular, kimsesizler, yaşlılar ziyaret edilir, küskünler barıştırılır, toplanan lokma ve yiyecek, içecekler pay edilir. Rızalık alınır, herkese bolluk bereket dilenir, hayvanların, bitkilerin evlere, insanlara, huzur, şans getirileceği inancıyla, çeşitli yiyecek, un, bulgur tahıl ürünleri toplanır, hedik pişirilir. Pesara ve lokmalarla, nişangalara, ziyaretlere gidilir, çerağ, (mum- delil) uyandırılır. Suya, ağaçlara, doğaya, insanlardan rızalık alınır verilir. Dileklerde bulunulur. Pirlerle, Mürşitlerle, talip canlarla sazla, nefeslerle dilek isteklerde bulunulur, cemler bağlanır.
Gağan etkinliğinde, Khal gibi, aksakalı donuna bürünerek ev ev dolaşılınca, herkes gönlünde kopan lokmalarını verir, toplananlar, ortak kazanda pişirilir, birlikte yenilir içilir. Gençler bu etkinlikte davullu-zurnalı, coşkulu oyunlarla Khal -Fatik etkinliğini canlandırır, Gağan kutlaması yaparlar. Aksakallı haline bürünen Gağan'daki Khal etkinlikleri Hızır’ı ayını temsil eder. Gağan anması, toplumsal dayanışmayı, ortaklaşmayı gerektiren bir etkinlikle, kutlamalar halinde her yılbaşında seyirlik köy oyunları halinde canlandırılarak yapılır.
Hepinize aşkı niyazım olsun
