Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, bankaların ağırlaştırılmış sorumluluk altında bulunduğunu ve objektif özen yükümlülüğü gereği hafif kusurlarından dahi sorumlu olduklarını belirten emsal bir karara imza attı. Karar, bankaların müşterilerine karşı yüksek dikkat ve özen yükümlülüğü taşıdığını bir kez daha ortaya koydu.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/5738 E. ve 2020/4350 K. sayılı kararında, kredi kartından bilgisi dışında mail order yöntemiyle çekim yapılan bir müşterinin mağduriyetine ilişkin dava ele alındı. Davacı, bilgisi dışında yapılan 3.900 TL tutarındaki işlemin 1.700 TL'sinin iade edildiğini, bakiye 2.200 TL'nin ise iade edilmediğini belirterek bankaya dava açmıştı.
Yerel Mahkeme olan Bakırköy 6. Tüketici Mahkemesi, bankaya husumet yöneltilemeyeceği gerekçesiyle davayı reddetti. Ancak Yargıtay, bankaların ağırlaştırılmış sorumluluk kapsamında bulunduğuna ve objektif özen yükümlülüğü altında hafif kusurlarından dahi sorumlu olduklarına vurgu yaparak yerel mahkemenin kararını bozdu.
Kararda, bankaların özel yasa ile kurulan, kendilerine çeşitli imtiyazlar tanınan ve topladıkları mevduatı sahteciliklere karşı korumakla yükümlü olan güven kurumları olduğuna dikkat çekildi. Bu nedenle bankaların, işlemler sırasında müşterilerine karşı azami dikkat ve özeni göstermekle yükümlü olduğu ifade edildi.
Avukat Gizem Gül Uzun, karara ilişkin yaptığı değerlendirmede, "Evet, doğru. Bankalar, ticari ilişkilerinde genellikle "ağırlaştırılmış sorumluluk" altında bulunurlar ve bu da onları daha yüksek bir dikkat ve özen yükümlülüğüne tabi kılar. Bu, bankaların müşterilerine karşı gösterdikleri özenin, diğer ticari işletmelerden daha fazla olması gerektiği anlamına gelir.
Objektif özen yükümlülüğü, bankaların, hizmetlerini sunarken müşterilerinin çıkarlarını koruma ve onlara zarar vermemek için makul bir dikkat ve özen göstermelerini gerektirir. Bu tür yükümlülük, bankaların işlemleri gerçekleştirirken dikkatli ve profesyonel bir şekilde hareket etmeleri gerektiğini ifade eder.
Ayrıca, bankaların hafif kusurlarından dahi sorumlu olabilecekleri bir durum söz konusu olabilir. Özellikle banka, sözleşme ilişkisinde taraf olduğu müşteriye karşı herhangi bir şekilde ihmalkar davranmışsa veya gereken özeni göstermemişse, bu durum bir zarara yol açabilir ve banka bu zarardan sorumlu tutulabilir.
Özetle, bankalar sadece kasıtlı veya ağır kusurlu davranışlarından değil, aynı zamanda hafif kusurlarından da sorumlu tutulabilirler. Bu sorumluluk, bankaların yüksek özen yükümlülüklerini yerine getirmeleri gerektiği ve olası zararlardan sorumlu oldukları bir sistemin parçasıdır. Bu sebeple, bankaların müşterilere karşı olan ilişkilerinde her zaman dikkatli, özenli ve güvenilir olmaları beklenir." dedi.
Bu emsal karar, özellikle banka işlemlerinde mağduriyet yaşayan tüketiciler için hukuki süreçlerde önemli bir dayanak oluşturuyor.
