CHP Ankara Milletvekili Dr. Aylin Yaman, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda görüşülen, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun teklifine karşı sert eleştirilerde bulundu. Yaman, sağlık hizmetlerini ve engelli bireylerin emeklilik haklarını düzenleyen kanun teklifinin, sosyal devlet anlayışına aykırı olduğunu ve bazı toplum kesimlerini çaresizliğe ittiğini ifade etti.
Yaman, konuşmasına, “Bu kanun teklifinin bireyleri değil, kurumları esas alan yapısıyla sosyal devlet anlayışına uymadığını” belirterek başladı. Sağlık Bakanlığı ve Çalışma Bakanlığı gibi kurumların önceliklendirildiğini, ancak aile hekimleri, engelliler, sağlık hizmeti alanlar ve yoksullar gibi toplumsal grupların yaşam standartlarının düşünülmediğini vurguladı.
CHP’li Yaman, sağlık hizmetleri alanında birinci basamağın güçlendirilmesi gerektiğini vurgulayarak, aile hekimlerinin çalışma koşullarının her geçen gün daha da zorlaştığını, artan kiralarla başa çıkmaya çalışan aile hekimlerinin, emlak mafyasının eline düştüğünü belirtti. Ayrıca, aile sağlığı merkezlerinde çalışan sağlık personelinin, çoğu zaman asgari ücret altında çalıştığını ve kamulaştırma yapılmadan bu sorunların çözülemeyeceğini ifade etti. Yaman, aile hekimlerinin mesai dışı çalışmalarla para kazanma gibi bir hedeflerinin olmadığını, etik değerlere saygılı ve hak ettikleri özlük haklarıyla çalışabilmeyi istediklerini söyledi ve aile hekimlerinin sürdürmekte oldukları eylemlerini desteklediklerini ve haklı taleplerinin takipçisi olduklarını da vurguladı.
CHP’li Yaman, katılım payı artışının sağlık sistemine olumsuz etkileri konusunda da uyarılarda bulundu. CHP’li Yaman, “katkı payı uygulamasına gelince, inanın dünyada, hastaların 2.ve 3. basamakta yığılımını, bu yöntemle çözebilen yok. Ayakta tedavide hekim ve diş hekimi muayenesi katılım payının 2TL’den 20 TL’ye çıkarılması asla kabul edilemez. Amaç, birinci, ikinci ve üçüncü basamağa güya özgürce gidişi kısmadan, dolaylı yoldan sevk sistemi getirmek ve ikinci/üçüncü basamağa yığılımı önlemek. Bu şekilde, sadece, yoksul vatandaşların sağlık hizmeti alamamasına neden olursunuz, yığılımı önleyemezsiniz. Ayrıca bir gelir kapısı da değildir kurum için. 2023 yılında katılım paylarından elde edilen gelir, 2 milyar 68 milyon TL’dir. Bu rakam toplam fon gelirinin sadece % 0,47’sidir” dedi.
Acil servislerde yığılımı önlemek için getirilen yeşil alan uygulamasının da sorunları çözmediğinin altını çizen CHP’li Yaman, “bu uygulama katılım payı ile çalıştırılmasına rağmen, 154 milyon daha fazla başvuruya neden olmuştur. Kısacası ne gelir olarak fayda getirmiş ne de yığılımı önlemiştir. Şu an yılda 11,4 kez sağlık kurumuna gidiliyor. Sağlık Bakanlığının 2025 yılı performans hedefi, 11,9 olarak belirlenmiş. 2025 için, birinci basamağa gidiş sayısı %4; ikinci basamağa gidiş sayısını ise %4,4 arttırmış. Yani iktidar da biliyor ki, katılım payı uygulaması bu artış eğilimini değiştirmeyecek” dedi.
Yaman, kanun teklifinde yapılması gereken düzenlemeleri ise şu şekilde sıraladı; “katılım payı tümden kaldırılmalı, uluslararası kriterlere uygun bir sevk sistemi getirilmeli, birinci basamağa bağlı nüfus sayısı düşürülmeli, böylece gerçek koruyucu hekimlik yapılabilmelidir. Ayrıca, aile sağlığı merkezlerinin binaları kamulaştırılmalı, aile hekimlerinin kira sorunu ortadan kaldırılmalı, aile sağlığı merkezindeki tüm sağlık personeli kamuda kadrolu olarak çalışmalı, yanı sıra da sağlık personeli sayısı artırılmalıdır, özellikle fizyoterapist, diyetisyen, psikolog, evde bakım ve yaşlı bakım teknikeri, sosyal hizmet uzmanı ve çocuk gelişimi uzmanları gibi uzmanlar alınmalıdır. Bu kadrolar maliyetleri artırır gibi görünse de bağlı olan nüfusta yaratacağı bilinç ve hastalıktan korunma sonucu ile, sağlık ekonomisine katkısı çok olacaktır. Aile hekimlerine 2-3 dakikada bir, yoğun hasta bakımı zorunluluğu kaldırılarak, hastanın yeniden sağlık kurumuna gelmesinin önüne geçilmelidir Raporlar ücretlendirilmek yerine, standardize edilmeli, dünyada yeri olmayan yüzlerce farklı durum için rapor verilir durumu ortadan kaldırılmalıdır.” Yaman, konuşmasında, tüm bu önerilerin sağlık sistemine katkı sağlayacağını ve sağlık ekonomisini güçlendireceğini belirterek, hükümetin bu düzenlemeleri hayata geçirmesini talep etti.
