Anayasa Mahkemesi, Pasaport Kanunu'nda yapılan değişikliğe ilişkin önemli bir karar verdi. Ankara 19. İdare Mahkemesi'nin açtığı davada, 5682 sayılı Pasaport Kanunu’nun 3463 sayılı Kanun’la değiştirilen 22. maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan, “memleketten ayrılmalarında genel güvenlik bakımından mahzur bulunduğu İçişleri Bakanlığı’nca tespit edilenlere...” ifadesinin Anayasa’ya aykırı olduğuna hükmetti.
Anayasa’ya Aykırılık Tespiti
Anayasa Mahkemesi, söz konusu düzenlemenin Anayasa'nın 2., 13. ve 23. maddelerine aykırı olduğunu belirterek, bu hükmü iptal etti. Mahkeme, yurt dışına çıkma özgürlüğünün, yalnızca suç soruşturması veya kovuşturması gibi belirli durumlarda sınırlanabileceğini ve bu sınırlamanın ancak hâkim kararıyla yapılabileceğini vurguladı. İçişleri Bakanlığı’na verilen pasaport engelleme yetkisinin, Anayasa'da belirtilen hak ve özgürlüklerle çeliştiğine dikkat çekildi.
Sınırlamanın Hukuki Geçerliliği
Mahkeme kararında, itiraz konusu düzenlemenin, belirli kişiler üzerinde uygulanacak genel bir sınırlama olarak nitelendirilemeyeceğine, dolayısıyla Anayasa'nın 23. maddesi uyarınca sadece suç soruşturması veya kovuşturması gibi gerekçelerle, hâkim kararı ile yurt dışına çıkma özgürlüğünün kısıtlanabileceğine karar verildi. İçişleri Bakanlığı’nın bu yetkiye sahip olmasının, yurt dışına çıkış özgürlüğünü Anayasa'ya aykırı bir şekilde sınırladığı belirtildi.
Sonuç ve İptal Kararı
Anayasa Mahkemesi, söz konusu hükmün iptaline karar verirken, yurt dışına çıkma özgürlüğünü, yalnızca Anayasa'nın öngördüğü sınırlar dahilinde, hâkim kararı ile sınırlanabileceği yönündeki temel ilkesini yinelemiş oldu. Bu karar, Anayasa Mahkemesi tarafından yayımlanan Resmi Gazete’de duyuruldu.
