CHP önceki dönem Milletvekili Yıldırım Kaya, Köy Enstitüleri'nin 85. kuruluş yıl dönümü vesilesiyle yaptığı açıklamada, bu kurumların sadece bir okul olmadığını, aynı zamanda bir devrim niteliği taşıdığını vurguladı.
85 Yıl Önce Bugün: Köy Enstitüleri, Cumhuriyet'in Eğitim Devriminin Temel Taşıydı
Ankara, Türkiye - 17 Nisan 2025, Türkiye Cumhuriyeti'nin eğitim tarihinde dönüm noktalarından biri olan Köy Enstitüleri'nin kuruluşunun 85. yıl dönümü. Cumhuriyetin temellerinin atıldığı bu dönemde, Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Hasan Ali Yücel ve İsmail Hakkı Tonguç gibi vizyoner isimler, laik, bilimsel, kamusal ve karma eğitim anlayışıyla öğretmen yetiştirme politikasının temellerini attılar.
Dönemin koşulları gereği, nüfusun %85'inin köylerde yaşadığı ve okuma yazma oranının özellikle kadınlarda %7-8, erkeklerde ise %13 civarında olduğu bir ortamda, eğitimde devrim niteliğinde adımlar atıldı. Türkiye'nin dört bir yanında, 21 farklı noktada kurulan Köy Enstitüleri, köy çocuklarının yeteneklerini keşfederek onları öğretmen ve eğitmen olarak yetiştirmeyi hedefliyordu.
Eskişehir Mahmudiye'den Kars Cilavuz'a, İzmir Kızılçullu'dan Van Ernis'e kadar geniş bir coğrafyada kurulan bu enstitüler, "yaparak yaşayarak" eğitim modeliyle dünyaya örnek teşkil etti.
CHP önceki dönem Milletvekili ve Eğitim Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı olarak görev yapan bir yetkili, bu 21 köy enstitüsünü tek tek ziyaret ederek durumlarını yerinde incelediklerini belirtti. Ziyaretlerde, enstitülerin sadece binalarının değil, fikriyatının da yok edilmeye çalışıldığını, arazilerinin ve araç gereçlerinin koruma kurulu kararlarına rağmen sahipsiz bırakıldığını gördüklerini ifade etti.
CHP olarak, Köy Enstitüleri'nin mirasına sahip çıktıklarını ve bu mirası 21. yüzyılın Türkiye'sine uyarlayarak yeni bir öğretmen yetiştirme politikası oluşturmayı hedeflediklerini vurgulayan yetkili, Finlandiya ve Küba gibi ülkelerin eğitim deneyimlerini de Türkiye'nin kendi birikimiyle harmanlayarak, geleceğe yönelik bir eğitim modeli oluşturmayı amaçladıklarını belirtti.
"Proje okulları" gibi uygulamalar yerine, Köy Enstitüleri modelini 21. yüzyılın koşullarına uygun hale getirerek, nitelikli öğretmen yetiştirme politikasına odaklanılması gerektiğini ifade eden yetkili, lise ve üniversite öğrencileri, eğitim fakültesi mezunları ve atanamayan öğretmenlerin geleceğine sahip çıkmak için yeni bir eğitim modelinin hayata geçirilmesinin elzem olduğunu vurguladı.
Eğitimcilerin ve siyasi iktidarların, Milli Eğitim Şuraları ve sendikaların demokratik eğitim kurultaylarında ürettikleri fikirleri bir araya getirerek, gelecek nesillerin aydınlanması için ortak bir çalışma yürütmesi gerektiğini belirten yetkili, Hasan Ali Yücel ve İsmail Hakkı Tonguç'un mirasını yaşatmanın tek yolunun, onların yarattığı değerlere sahip çıkmak olduğunu ifade etti.
Kastamonu Göl Köy Enstitüsü'nde öğrencilerin yaptığı tuğlaları örnek gösteren yetkili, yıkılan köy okulları ve öğretmensiz okulların karşısında, 85 yıl öncesinin mirasını yeni bir anlayışla geleceğe taşıma kararlılığını dile getirdi.
