Niğde’de sokak hayvanlarına yönelik uygulamalar, özellikle 7527 sayılı Hayvanları Koruma Kanununda yapılan değişikliklerle dikkat çekiyor. Son dönemde hayvan severlerin artan tepkileri, Niğde Belediyesi'nin barınağında kalan hayvanların durumu ve sağlığı üzerine odaklanmış durumda. Kamuoyunda oluşan bu endişeleri gidermek ve şeffaflık sağlamak amacıyla, DEM Parti İstanbul Milletvekili Çiçek OTLU Tarım ve Orman Bakanı İbrahim YUMAKLI tarafından yanıtlanması istemiyle soru önergesi verdi.
7527 sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 02 Ağustos 2024 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kanunun 5. maddesinde belirtilen “Bakımevine alınan köpeklerden; insan ve hayvanların hayatı ve sağlığı için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları kontrol edilemeyen, bulaşıcı veya tedavi edilemeyen hastalığı bulunan ya da sahiplenilmesi yasak olanlara 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 9. maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen tedbir uygulanır.” hükmü ile sokak köpeklerine uygulanacak ötenazi kamuoyunda büyük tepkilere neden olmuştur. Nitekim, kanun kısa süre önce yürürlüğe girmesine karşın, Niğde Belediyesi Hayvan Barınağı’ndaki sokak hayvanlarının öldürüldüğüne ilişkin iddialar ve hayvanların gömüldüğü alana ait fotoğraflar basında yer almaktadır. Konuya ilişkin Hayvan Haklarını Koruma Federasyonu (HAYFED); Niğde'de çok uzun süredir, bakımevine götürülen veya belediyenin aldığı hayvanlardan bir daha haber alınamadığını, hayvanların bakımevinde bir şekilde yok edildiğine dair duyumlar aldıklarını, bir kısım hayvanların başka şehirlere, kırsal ve köylere atıldığını, bir süredir belediye görevlilerinin sabaha karşı bakımevinde öldürülmüş hayvanları her gün toplu biçimde araçla bir alana götürüp orada bıraktıklarını, bırakıldıkları alanda derin çukurlar bulunduğunu açıklamıştır.
Niğde Belediyesi ise X hesabında "Habere konu olan yer Niğde Belediyesine ait 5199 sayılı kanuna uygun olarak tahsis edilen hayvan mezarlığıdır. Gün içerisinde doğal ölümü gerçekleşen, trafik kazasında ölen, zoonos etken taşıyan hayvanlar için oluşturulan bir alandır. Toplum sağlığını riske atmamak adına, kireçleme suretiyle yapılan işlemler tamamen kanuna ve vicdana uygundur" ifadelerine yer vermiştir. Hayvan severler, uyutma işleminin, tartışmalı yasa henüz Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne gelmeden önce başladığını ve bu durumun yaklaşık 7 aydır sürdüğünü iddia etmektedir.
Niğde Belediyesinin hayvan barınağında sokak köpeklerinin enjeksiyon yöntemiyle uyutularak toplu mezarlara gömüldüğü iddiası üzerine Ankara Barosu Hayvan Hakları Komisyonu da savcılığa suç duyurusunda bulunmuş ve Niğde Belediyesi Veteriner İşleri Müdürü T.B. ile uyutma işlemini gerçekleştirdikleri önü sürülen iki çalışandan şikayetçi olmuşlardır. Niğde Cumhuriyet Başsavcılığı’na yapılan suç duyurusunda; “hayvan mezarlığı tabelası bulunan Niğkum Bölgesi’ndeki hayvan mezarlığı alanına her gün gidip gelmeye başladım ve buraya her gün yeni hayvanların atıldığını, üstlerine en az bir toprak atıldığını, daha önce atılanların çürüdüğünü ve ağır bir koku ve sinek yoğunluğunu gözlemledim. Barınağa da düzenli olarak ziyaretlerime devam ettim ve bu süreçte köpeklerin sayısında hızlı bir azalma olduğunu fark ettim. Öyle ki; tahminimce bin köpek barındırabilecek büyüklükte ve donanımda bir yer olmasına rağmen köpek sayısı 20-30’u geçmemektedir. Üstelik geçtiğimiz senelerde 700-800 civarı köpek olduğunu defalarca gözlemledim. Bu öldürme işlemini yaklaşık 7 aydır yaptıklarını da isminin gizli tutulmasını isteyen barınak çalışanı söylemiştir.” şeklinde tanık beyanlarına ilişkin ifadeler yer almaktadır.
Bu bağlamda;
1-Niğde Belediyesi hayvan mezarlığına gömülen sokak köpeklerinin ölüm nedeninin anlaşılması için nekropsiye gönderilmesi sağlanacak mıdır? Hayvanların kesin ölüm nedeni kamuoyu ile paylaşılacak mıdır?
2-Niğde Belediyesine ait barınakta sokak köpekleri enjeksiyon işlemi ile mi uyutulmuştur? Bakanlığınızın bu konuda bilgisi var mıdır?
3-Niğde Belediyesi’nin aşılama, kısırlaştırma, tedavi etme gibi sorumluluktan kurtulmak için toplu bir şekilde köpeklere ötenazi uyguladığı iddiasına ilişkin açıklamanız var mıdır?
4-Niğde Belediyesine ait barınakta çok sayıda sokak köpeğine tıbbi müdahalenin yapılması hukuka uygun mudur?
5-Sokak köpeklerinin, 7527 sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun daha yürürlüğe girmeden 7 aydır uyutulduğu iddiası araştırılacak mıdır?
6-Bakanlığınız, Niğde Belediyesine ait barınak için etkin soruşturma yapacak mıdır? Açılan davalara müdahil olacak mıdır?
7-Son 7 ayda, Niğde Belediyesi hayvan mezarlığına kaç sokak hayvanı gömülmüştür? Hayvanların ölüm nedeni ne olarak belirtilmiştir? Kaçına ötenazi uygulanmıştır?
8-Niğde Belediyesine ait barınakta son 2 yılda kaç sokak hayvanı kalmıştır? Kaç sokak hayvanı sahiplendirilmiştir?
9-Son 2 yılda Niğde Belediyesine ait barınakta kalan toplam kaç sokak hayvanı ölmüştür? Hayvanların kayıtları düzenli olarak tutulmakta mıdır?
10-Niğde Belediyesine ait sokak hayvanları barınağı ne sıklıkla denetlenmektedir? Denetim bulguları kamuoyu ile paylaşılacak mıdır? Barınaktaki sokak hayvanları için konforlu bir yaşam ortamı hazırlanmış mıdır?
11-Niğde Belediyesine ait barınakta kaç personel görev yapmaktadır? Barınakta görevli olan personele hayvanlara nasıl yaklaşmaları ve bakımlarını nasıl sağlamaları gerektiği konusunda yeterli eğitimler verilmiş midir? Bu konuda görevini ihmal eden personele açılmış soruşturma var mıdır?
12-Niğde Belediyesine ait barınağın bir yıllık bütçesi ne kadardır? Barınak için hayvan sever gönüllülerden destek alınmakta mıdır?
13-Niğde Belediyesine ait barınakta kalan sokak hayvanlarının sağlıklı ve dengeli beslenebilmeleri için yeterli mama bulunmakta mıdır?
14-Niğde Belediyesine ait barınakta kalan hayvanlara zoonoz ve diğer hastalıklar için kullanılacak yeterli sayıda aşı mevcut mudur? Son iki yılda barınakta kalan kaç sokak hayvanına aşı yapılmıştır?
15-Belediyelere ait barınaklarda sokak hayvanlarına ötenazi yapılmasını önlemek için ne gibi çalışmalar yapacaksınız?