'Kadın ve çocuk haklarının sonu': Irak yasalarının çocuk evliliğine izin vermesi tepkilere yol açtı.
Iraklı milletvekilleri ve kadın hakları grupları, Irak Parlamentosu'nun dokuz yaşındaki çocukların bile evlenmesine izin veren bir yasayı geçirmesine dehşetle tepki gösterdi. Aktivistler, bunun "çocuk tecavüzünü yasallaştıracağını" söyledi.
Dün kabul edilen yeni yasaya göre, 1950'lerden beri yürürlükte olan 18 yaş altı çocukların evlenmesine ilişkin önceki yasak kaldırıldı yerine dini otoritelere evlilik, boşanma ve çocukların bakımı da dahil olmak üzere aile meseleleri hakkında karar verme yetkisi verildi.
Yasanın en önde gelen muhaliflerinden biri olan avukat Muhammed Cuma, "Irak'ta kadın haklarının ve çocuk haklarının sonuna geldik" dedi.
Iraklı gazeteci Saja Hashim şunları söyledi: "Din adamlarının kadınların kaderini belirlemede üstünlük sağlaması korkutucu. Bir kadın olarak hayatıma girecek her şeyden korkuyorum."
Aktivistler, yasanın yürürlüğe girmeden önce mahkemelere açılan davalara da geriye dönük olarak uygulanacağından ve nafaka ve velayet haklarını etkileyeceğinden endişe ettiklerini söyledi.
Feminist grup Koalisyon 188'in sözcüsü Raya Faiq, "Bu yasanın geçirilmesi nedeniyle gözlerinden yaşlar boşanırcasına ağlayan bir kadının ses kaydını aldık. Kocası, eğer maddi destek haklarından vazgeçmezse kızını elinden almakla tehdit ediyordu." dedi.
BM'nin 2023'te yaptığı araştırmaya göre, Irak’ta çocuk yaşta evlilik uzun süredir devam eden bir sorun ve kız çocuklarının %28'i 18 yaşına gelmeden evlendiriliyor.
Evlilik bazı küçük kızlara yoksulluktan kurtulma fırsatı olarak sunulurken, evliliklerin çoğu başarısızlıkla sonuçlanıyor ve genç kadınlar için sosyal utanç ve eğitimlerini tamamlayamadıkları için fırsat eksikliği gibi hayat boyu sürecek sonuçlar doğuruyor.
Küçük yaşta evliliklere karşı yasaları sıkılaştırmak ve yoksul ailelerden gelen kız çocuklarının eğitimlerini tamamlamalarına yardımcı olmak yerine, yeni yasa, evlilik sözleşmesinin yapıldığı mezhebe göre küçük yaştakilerin evlenmesine izin veriyor.
Irak'ta çoğunluğu oluşturan Şii Müslümanlarda kız çocuklarının en düşük evlenme yaşı 9 olurken, Sünnilerde ise bu yaş resmi olarak 15 olacak.
Bağımsız milletvekili Sajjad Salem, "Irak devleti, Irak'ın zenginliğine ve itibarına zarar veren bir gerileme ve küfürleşmeye daha önce hiç tanık olmamıştı" dedi.
Parlamentonun hukuk komitesi üyesi Alia Nassif, internette yaptığı paylaşımda, oylamanın yasa çıkarmak için gereken asgari milletvekili sayısına ulaşılmadan yapıldığını belirterek, kendisinin ve yasaya karşı çıkan diğer kişilerin karara itiraz etmek için Irak Federal Mahkemesi'ne başvuracaklarını söyledi.
Iraklı gazeteci ve kadın hakları savunucusu Benin Elias, "Şok olmadım. Ancak bu, gözyaşı dökmenin veya barbarca kararlara teslim olmanın zamanı değil." dedi.
