Vitamin ve Mineraller yararlı ve gerekli mi?
Prof. Dr. Şevket Özkaya: “Dikkat edilmez ise yarardan çok zarar verebilir!”
Bağışıklık sistemi, vücudun hastalıklarla mücadele etmesindeki en önemli kalkan. Bu kalkanı güçlendirmek için özellikle kış aylarında vitamin ve mineral kullanımları artıyor. Vitamin ve mineraller yararlı ve gerekli mi? Ne kadar kullanılmalı? Herkesin merak ettiği bu sorulara Altınbaş Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Şevket Özkaya açıklık getirdi. “Bağışıklık sisteminin bir açma ve kapama sistemi olduğuna dikkat çekerek, bu sistemin vitamin ve minerallerle gereğinden fazla uyarılması halinde diyabet, sarkoidoz, troid ve sedef gibi otoimmün dediğimiz hastalıklara yol açabilir.” dedi.
Havaların soğumasına bağlı olarak göğüs hastalıklarında da artış gözlenmediklerini dile getiren Prof. Dr. Şevket Özkaya, hastaların en çok hangi vitaminleri kullanabileceklerini sorduklarını dile getirdi. Bu konu dikkat edilmesi gereken önemli hususlara dikkat çeken Prof. Dr. Şevket Özkaya, gereğinden fazla kullanılan vitamin ve minerallerin, bağışıklık sisteminin fazla uyarılmasına ve “sapkın immünolojik” etki yapacağını söyledi. Bu şekilde kapatma tuşu unutulmuş bir bağışıklık sisteminin, kişinin kendi dokularına saldırarak otoimmün olarak tanımlanan hastalıklara nasıl yol açabileceğini anlattı.
“Fazla vitaminler, sağlam dokulara zarar verir”
Prof. Dr. Özkaya öncelikle doğru doz kullanım için hekim tavsiyesi alınması gerektiğinden ve sisteminin çalışma esaslarından bahsetti. Vücudun bir virüs veya mikrop ile karşılaştığında, bağışıklık sisteminin açma düğmesinin devreye girerek, spesifik veya non-spesifik olarak virüslerin veya mikropların vücudu hasta etmesini önlemek için karşı atak geliştirdiğini söyledi. “Ancak yeterli uyarı ile bedeni tehlikeden koruduktan sonra düğme kapanmalı. Oysa fazla uyarılması durumunda saldırmaya devam eder ve sağlam dokulara zarar vermeye başlar.” diyerek önemli bilgiler aktardı.
“Gereksiz vitamin kullanımı pandemiyle arttı”
Prof. Dr. Özkaya’ya göre bu hastalıkların ortaya çıkmasında özellikle pandemi ile aşırı ve gereksiz kullanılan vitamin, mineral ve bağışıklık güçlendirici gıda takviyelerinin etkili oldu. Prof. Dr. Özkaya sözlerine şöyle devam etti. “Bağışıklık sisteminin kendi dokularına saldırmasıyla otoimmün hastalıkların ortaya çıkar. Buna gereğinden fazla kullanılan vitamin ve minerallar neden olur. Romatizmal ve bağ dokusu hastalıkları, diyabet, sarkoidoz, troid, sedef, vaskülit gibi damarlarımızı tutan ve ölümle sonuçlanabilen birçok hastalık, bu aşırı uyarılmış bağışıklık sistemi sonucudur.” diye konuştu.
Hastalıkların Etik ve Kronolojik yapısı değişti!
Özellikle COVID 19 salgını sonrası birçok hastalığın alışılanın ötesinde belirti ve bulgu görülmeksizin, aniden ve hiç beklenmedik yaşlarda ortaya çıkmaya başladığına işaret etti. “Halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı, sigara kullanımı vb bulgularla doğru orantılı seyreden kanser hastalıklarının artık daha erken yaşta, bulgu ve belirti vermeden tesadüfen saptanan birçok vaka var. Keza genç yaşlarda aniden ortaya çıkan ölümler de biz hekimleri şaşırtıyor. Hastalıkların etik ve kronolojik yapısı değişti. Toplumda bunlara aşıların neden olduğu düşünülüyor ancak şunu akılda tutmak da gerekiyor. Özelikle, COVID 19 salgınından ve hastalanmaktan korkan vatandaşlar, bağışıklık sistemini güçlendirdiğini düşündüğü ek vitamin, mineral ve gıda takviyelerini gereğinden fazla kullandı. Bu ek vitamin ve mineraller bağışıklık sistemimizin kapatma tuşunu etkiliyor. Hem COVID 19 virüsünün hem de aşırı ve gereksiz kullanılan ek gıda takviyelerinin, pandemi öncesi hastalıkların seyrini değiştirdiğini gözlemliyoruz.” değerlendirmelerini yaptı.
Vitamin ve mineral takviyelerini kimler kullanmalı?
Katı vejetaryenler, menopoz sonrası kadınlar, sindirim sorunu olanlar…
Altınbaş Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Şevket Özkaya, son olarak normal bir beslenme ile bağışıklık sistemimizi ayakta tutacak vitamin ve mineralleri alındığını vurguladı. Yalnız yeterli beslenemeyen küçük çocuklar, son yıllarda sayıları hızla artan katı vejetaryenler, menopoz sonrası kadınlar ile doktorunun önerisi ile gebe kadınlar, ağır hastalıkları olanlar, bağırsaklardan emilim ve sindirim problemi olan hastaların kullanabileceğine belirtti. Onun dışında sağlıklı ve yeterli beslenen vatandaşların ek vitamin ve mineral almalarına gerek olmadığı görüşünü dile getirdi.
