Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu (AHEF), gerçekleştirdiği bir anket sonucunda aile hekimliği birimlerinin yüzde 17’sinde aile sağlığı çalışanı (ASÇ) bulunmadığını tespit etti.
AHEF Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Türkü Yağmur Nehir, bu önemli eksiklik nedeniyle görevi koruma olan birinci basamakta, sağlık hizmetlerinin aksadığına dikkat çekerek “kamu dışı personelin kadroya geçişi sonucu birçok personel tayin istedi, bu da Aile Sağlığı Merkezlerinde aile sağlığı çalışanı açığını artırdı. Böyle giderse vatandaşlar ASM’lerden yeterli hizmet alamadığı için hastanelere yönelecek, hem Aile Hekimliği sisteminde erozyon başlayacak hem de hastaneler gereğinden fazla yük taşımak zorunda kalacak” dedi.
AHEF’in gerçekleştirdiği ankete göre ASM’lerin yüzde 17’sinde aile sağlığı çalışanı yok. Yani hekimler tek başlarına çok sayıda izleme yetişebilmek için var güçleriyle çalışıyor. Türkiye geneli dikkate alındığında bu, 27.000 birimden 3.300’ünde aile sağlığı çalışanı olmadığını ve 15 milyon kişiye ebe veya hemşire olmadan hizmet verildiğini gösteriyor. Diğer bir deyişle; yaklaşık olarak Türkiye’nin beşte birine yakın nüfus, düzenli şekilde hizmet alamıyor.
Aynı ASM içinde görev yapan aile sağlığı çalışanları yan birim için görevlendirilse dahi bu görevlendirme, zaten yoğun olan ASM’lerde aile sağlığı çalışanlarının iş yüklerini 2 kat artırıyor. AHEF Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Türkü Yağmur Nehir, “Aile sağlığı çalışanları bu görevlendirmeleri istemiyor. Ayrıca verilen görevlendirme ücretleri de o kadar cüzi ki kesinlikle yapılan işin karşılığı değil” diyor. Nehir, “Bu şartlar altında temel görevi koruma olan birinci basamakta sağlık hizmetleri aksıyor. Kamu dışı personelin kadroya geçişi sonucu birçok personel tayin isteyerek çözüm arıyor. Ancak bu da ASM’lerde aile sağlığı çalışanı açığında büyük boşluklara neden oluyor. Bu da yetmezmiş gibi aile hekimi ve aile sağlığı çalışanlarının maaşlarının bir kalemde hesaplanmaması ve birçok performans sistemi ile değerlendirilmesi sebebiyle hastanelerden ve İSM’lerden personel geçişi azalıyor” diyor.
Yeni açılan birimlerde ise alınan maaşların asgari ücret seviyesinde oluşu bu durumun vahimliğini bir kez daha ortaya koyuyor diyen Dr. Nehir, “son 4-5 yıldır Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü ve Sağlık Bakanlığı; kendilerinin çıkarmış oldukları “Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliğinde” buna önlem alacak, bu yaraya çare olacak bir hamle yapmadıkları gibi ceza ve Aile Hekimliğinin ruhuna aykırı isteklerle Aile hekimlerini ve aile sağlığı çalışanlarını yoruyorlar” diyor.
AHEF’e göre bu ciddi sorunların giderilmemesi ileride, asıl görevi koruyucu sağlık hizmeti olan Aile Sağlığı Merkezlerinde; gebe izlem, bebek aşılama, bebek izlem, yetişkin aşılama, kanser tarama programlarında ciddi aksaklıklara yol açacak. Aile hekimleri bu aksaklıkların önüne geçilebilmesi için; öncelikle hak edişlerin cazip hale getirilmesi, kamu dışı kadroların tekrar açılması ve tercih edilmeyen yerler için direk atama yapılması yönünde çalışmaların devreye alınmasını talep ediyor.
