Dr. Aylin Yaman, 14 Mart Tıp Bayramı'nda Sağlık Sistemindeki Sorunlara Dikkat Çekti
CHP Ankara Milletvekili ve Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu üyesi Dr. Aylin Yaman, 14 Mart Tıp Bayramı öncesinde TBMM Genel Kurulu’nda gündemdışı söz alarak, sağlık sisteminde yaşanan sorunlara dikkat çekti. Yaman, son yıllarda sağlık hizmetlerine erişim ve sağlık çalışanlarının çalışma koşullarındaki bozulmalara dair önemli açıklamalarda bulundu.
2000'li yılların başında uygulamaya konan Sağlıkta Dönüşüm Programı ile sağlık hizmetlerinin piyasa koşullarına yönlendirildiğini belirten Yaman, “Sağlıkta Dönüşüm Programı, sağlık hizmetine ulaşımı, hak temelli kamucu anlayıştan, piyasa koşullarına yönlendirmiş; çalışma koşullarını adeta, meslektaşların rekabet ortamlarına dönüştürmüş ve iş barışını bozmuştur. Yeni düzende yaptığınız işin tıbbi kalitesi değil, sayısal fazlalığı önem kazanmış; sağlık sistemi, adeta artan hasta sayısı ile gurur duyar hale gelmiştir. Bu nedenledir ki, 2000’li yılların başında kişi başı müracaat 3,1/yıl iken, bugün 11,4’e, AB ülkelerinin iki katına yükselmiştir" dedi.
Aynı zamanda koruyucu hekimliğe yeterince yatırım yapılmadığını ve bunun sağlık yükünü artırarak toplumun sağlık okuryazarlığını zayıflattığını ifade eden Dr. Aylin Yaman, “Hastalıktan kazanan bir sistem oturdukça, koruyucu hekimlik göz ardı edilmiş, olanaklar, daha karlı, döngüsü hızlı tedavi hizmetlerine kaymıştır. Bu sistemde artık, kalp cerrahisi, beyin cerrahisi, göğüs cerrahisi, çocuk cerrahisi gibi büyük ve döngüsü yavaş cerrahilerin, ekstra mecburi hizmetlerle süresi uzayan, emeği yüksek yan dalların; gelir değil emek odaklı yoğun bakım hekimliğinin tercihi azalmıştır” dedi. Artan kızamık vakaları, 15 yaş üzerinde %30’lara çıkan obezite, doğru tarama programları ile erken dönemde yakalanabilecekken son 20 yılda artış gösteren meme ve kolon kanserleri, koruyucu hekimlik programlarıyla önlenebilecek sadece birkaç örnektir değerlendirmesinde bulunan Yaman,” Önlenebilir ölümler içinde ilk iki sırada yer alan iskemik kalp hastalıkları ve zatürre, doğru yaşam şekli, doğru yeme düzeni, tansiyon takibi, aşılama gibi koruyucu uygulamalarla ve hizmete zamanında ulaşımla azaltılabilecek hastalıklardır” dedi.
SAĞLIK ÇALIŞANLARI TÜKENMİŞ DURUMDA
Sağlık sistemindeki dönüşümün, aile hekimlerini kira ödemeye mahkum ettiğini ve kronik hastalık takibini yalnızca bir kayıt sistemine dönüştürdüğünü belirten Yaman, sağlık çalışanlarının artan iş yükü ve özlük haklarındaki adaletsizlikler nedeniyle tükenmiş durumda olduklarını söyledi. CHP’li Yaman, "bu sistem yarattığı sanal sevk sistemi ile hekim-hasta ilişkisini zedelemekte, aile hekimliğinin vazgeçilmez ekip elemanlarını grup elemanları adı altında asgari ücret altında güvencesiz çalışmaya itmekte ve her gün yeni bir yönetmelikle iş barışı bozulmuş bir sistem yaratmaktadır" dedi.
Ayrıca, sağlık çalışanlarının, artan iş yükü ile yaşam sevincini, mesleki adanmışlığını ve sisteme inancını kaybettiğinin altını çizen CHP’li Yaman, sağlık çalışanları, özlük haklarındaki mağduriyetler, eşitsizlikler ve dengesizlikler nedeniyle artık tükenmişlerdir dedi. Sağlık çalışanlarının haklarının ihlali konusunda da açıklamalarda bulunan Yaman, “Aynı branş ve kıdemdeki bir hekim, farklı hastanelerde farklı ücretler almakta ve bu durum sisteme olan güveni sarsmaktadır,” ifadelerini kullandı.
Türk Tabipleri Birliği’nin “BAŞKA BİR SAĞLIK SİSTEMİ MÜMKÜN” çağrısını çok doğru bir çağrı olarak değerlendiren CHP’li Yaman, “Merkezinde insan olan, toplumun sağlığını önceleyen, önce hasta etme prensibini benimseyen, sağlığın temel bir hak olduğu bilinci ile, eşit, ulaşılabilir, nitelikli, ücretsiz ve hem çalışan hem de hasta için onurlu bir sağlık sistemi mümkündür. Şu an mevcuttaki prim tabanlı finansman modeli, merkezi bütçe tabanlı bir sisteme evrilmelidir” dedi. Yaman, sağlık bütçesinin yetersiz olduğuna da dikkat çekerek, mevcut sağlık sisteminde merkezi bütçenin yalnızca %6,9'unu alan sağlık hizmetlerinin payının artırılması gerektiğini vurguladı. "Sağlık bütçesi %10-15 arasında olmalı ve koruyucu sağlık hizmetlerine ayrılan pay artırılmalıdır," diye ekledi.
SAĞLIK ÇALIŞANLARININ HAKLARI VE ATAMA TALEPLERİ GÖRÜLMELİ
Sağlık çalışanlarının güvenceli çalışma koşullarına kavuşturulması gerektiğini belirten Dr. Aylin Yaman, Aile Sağlığı Merkezleri'nde çalışanların kadroya alınması ve tüm sağlık çalışanlarının haklarının iyileştirilmesi ve sağlık ekibinin gücünü artıran hekim dışındaki 39 sağlık meslek grubunun ve sağlık hizmetlerinde görev alabilecek 14 sağlık meslek grubunun atamasının yapılması gerektiğini söyledi. Ayrıca, sağlıkta şiddetle mücadele için atılacak adımların önemine de vurgu yaptı ve “başka bir sağlık sistemi için toplumsal yaşamın her alanında yapılması gereken değişikliklerin de farkındayız. Derin ahlaki çöküş, yoksulluk, eğitimde yaşanan sorunlar hiç şüphesiz ki sağlıktan ayrı düşünülemez” dedi.
Dr. Aylin Yaman son olarak, "Sağlık hizmetlerine erişim, tüm çalışanlar ve hastalar için eşit olmalı. Hep birlikte daha nitelikli bir sağlık sistemi için mücadelemizi sürdüreceğiz, Yarın gerçekleşecek iş bırakma eyleminde hekimlerimizin ve tüm sağlık çalışanlarımızın yanında olacağız" diyerek, tüm sağlık camiasının 14 Mart Tıp Bayramı'nı kutladı ve sağlık çalışanlarına daha sağlıklı ve güzel günler diledi.
