Engellilere yönelik ÖTV’siz araç alımında önemli değişiklikler yürürlüğe girdi. Yeni düzenlemeye göre, yüzde 90 ve üzeri engelli bireyler artık 10 yılda bir ÖTV muafiyetinden yararlanarak araç satın alabilecek. Bu araçların, en az yüzde 40 yerlilik oranına sahip olması gerekecek. Ayrıca, 5 yılını dolduran araçlar cezasız olarak satılabilecek, ancak yeni bir araç almak için 10 yıl bekleme şartı uygulanacak.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, engellilere sağlanan ÖTV muafiyetiyle ilgili bu yeni düzenlemeyi, 2024 yılında satışların 800 bini aşması üzerine hayata geçirdi. Daha önce 5 yılda bir araç alma hakkı tanınırken, bu sürenin 10 yıla çıkarılmasıyla birlikte, engellilere yönelik ÖTV’siz araç alımında daha sıkı kurallar getirilmiş oldu.
Yürürlüğe giren değişikliklerin ardından vatandaşlar konuyla ilgili çeşitli sorular yöneltti. TBMM’ye başvuran engelli bireyler, araçlarını kaç yıl sonra satabilecekleri, yeni bir araç alıp alamayacakları ve doğal afetlerde zarar gören araçların yenilenip yenilenemeyeceği gibi konular hakkında bilgi talep etti. Bu sorular, Meclis tarafından Hazine ve Maliye Bakanlığı’na iletildi.
ÖTV muafiyetinden yararlanabilmek için yüzde 90 ve üzeri engelli bireylerin sağlık kurulu raporuna sahip olmaları yeterli olacak. Bu bireyler, herhangi bir özel tertibat zorunluluğu olmadan araç satın alabilecek. Ancak sürekli tekerlekli sandalye ya da sedye kullanımı söz konusuysa, alınan araçta özel tertibat yapılması gerekecek.
Yüzde 90’ın altındaki engelli bireyler de belirli şartlarda ÖTV muafiyetinden faydalanabilecek. Bu kişiler için sağlık raporunda “hareket ettirici aksamda özel tertibat gerekir” ibaresinin bulunması şartı aranacak. Engellilik oranı yüzde 40 veya 80 arasında değişse de, asıl belirleyici unsur aracın özel tertibata ihtiyaç duyup duymadığı olacak. ÖTV muafiyetiyle alınan araçlarda, fren, gaz, debriyaj pedalları ve vites kolu gibi bölümlerde engelli bireyin ihtiyacına uygun özel düzenlemeler yapılması gerekecek.
Yeni düzenlemeyle, ÖTV’siz alınan araçların satışı için belirlenen kurallar da netleşti. Mevcut yasaya göre, bu araçlar 10 yıl boyunca satılamayacak. Ancak 5 yılı dolduran araçlar, herhangi bir ceza ödemeden elden çıkarılabilecek. Yine de yeni bir araç satın almak isteyenler için 10 yıl bekleme şartı uygulanacak. Örneğin, Nisan 2024’te ÖTV’siz araç satın alan bir kişi, bu aracı Nisan 2029’da satabilir, ancak yeni bir araç alabilmek için Nisan 2034’e kadar beklemesi gerekecek.
Öte yandan, doğal afetler nedeniyle kullanılamaz hale gelen araçlar için istisna getirildi. Yangın, sel, heyelan veya trafik kazası gibi durumlarda zarar gören araçlar, 10 yıl bekleme şartı aranmaksızın yenilenebilecek. Bu durumda, yeniden ÖTV ödenmeyecek.
Engellilere sağlanan ÖTV’siz araç alımında üst limit de artırıldı. 2024 yılında bu limit 1 milyon 591 bin 255 TL olarak belirlenmişken, 2025 yılı itibarıyla yeniden değerleme oranına göre 2 milyon 290 bin 200 TL’ye yükseltildi.
ÖTV’siz olarak satın alınabilecek araçların kapsamı da netleşti. Bu araçlar arasında, 1.6 motor hacmine kadar olan binek otomobiller, silindir hacmi 2800 cc’ye kadar olan pick-up, panelvan ve kamyonetler, vergi dahil satış fiyatı 330.750 TL’yi aşmayan araçlar yer alıyor. Ayrıca, arazi araçları, ATV, jeep ve station wagon gibi taşıtlar da bu muafiyet kapsamında değerlendirilebilecek.
