Açılımı Özel Tüketim Vergisi olan ÖTV, Avrupa Birliği’ne uyum yasaları ekseninde Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarafından 6 Haziran 2002 tarihinde kabul edilmiş bir vergi türüdür. 4760 sayılı kanun ile koşulları belirlenen Özel Tüketim Vergisi, bazı özel ürün kalemlerine uygulanmaktadır. Bu ürün kalemleri; mücevher, kürk, alkol, beyaz eşya, akaryakıt ve lüks taşıt olarak sıralanabilir. Özel Tüketim Vergisi, KDV (Katma Değer Vergisi) gibi ürünün her satışı sırasında yeniden uygulanan bir vergi türü değildir. Tam aksine yalnızca ilk alıcıya uygulanan bir vergi türüdür. Özel Tüketim Vergisi kapsamında değerlendirilen bir ürünün ÖTV’si, ilk alıcı tarafından ödendikten sonra bir daha o ürün için herhangi bir ÖTV talep edilmemektedir.
ÖTV’nin hesaplanması sırasında takip edilmesi gereken bir dizi sıralama vardır. Bu sıralamayı karıştırarak ÖTV hesaplamak, yanlış bir sonuç elde edilmesine sebebiyet verebilmektedir. Alıcıların ÖTV hesaplaması yaparken yaptıkları en büyük hata, ürünün KDV’li fiyatı üzerinden ÖTV hesaplaması gerçekleştirmektir. Doğrusu ise Özel Tüketim Vergisini ürünün vergisiz ve ham fiyatı üzerinden hesaplamaktır. Özel Tüketim Vergisi oranları, arabaların motor hacmine ve vergisiz satış bedeline göre değişiklik göstermektedir. Uygulanacak oranlar ise her yıl yeniden gözden geçirilmekte ve açıklanmaktadır. Bu sebeple ÖTV hesabı yapmaya başlamadan önce, ilk olarak ürün özelliklerine göre doğru ÖTV oranını bilmek gerekmektedir. ÖTV hesabı şu formül ile yapılmaktadır:
Yukarıdaki formül uygulandıktan sonra ortaya çıkan sonuç, ürüne ÖTV olarak eklenmesi gereken sayıyı vermektedir. Ürününü vergisiz fiyatı üzerine yukarıdaki işlemin sonucu eklenerek ürünün ÖTV’li fiyatı bulunabilmektedir. Örnek olarak vergisiz fiyatı 100.000 TL, ÖTV oranı ise %50 olduğu bilinen bir ürünün ÖTV oran hesabı aşağıdaki gibi yapılmaktadır.
Bu işlemden sonra ortaya çıkan sonucun 50.000 olduğu görülmektedir. Bu sayı, ürünün vergisiz fiyatı üzerine eklenerek ürünün ÖTV’li son fiyatı elde edilebilmektedir. Ürünün vergisiz fiyatı olan 100.000 TL’nin üzerine 50.000 eklendikten sonra ürünün ÖTV’li fiyatının 150 bin TL olduğu sonucuna ulaşılabilmektedir. Ürünün vergisiz fiyatı bilinmiyorsa, ürünün fiyatından %18 KDV bedeli düşülerek ürünün vergisiz fiyatına ulaşılabilmektedir. Bunun için de aşağıdaki formülün uygulanması yeterlidir.
Her marka ve modelden aracın fiyatını akıllı ve tamamen ücretsiz bir online yazılım yardımıyla hesaplamak da mümkündür. Bunun için ArabamKaçPara sayfasını ziyaret etmek ve site üzerinde bulunan akıllı yazılımı kullanmak yeterlidir. Ayrıca ilgili site üzerinden araçlar hakkında pek çok önemli ve güncel bilgiye de ulaşılabilmektedir.
Engelli Arabalarında ÖTV Nasıl Hesaplanır?
Yasalar çerçevesinde engelli raporu bulunan vatandaşlara ÖTV indirimi uygulanmaktadır. Bu indirim, engel oranına göre değişiklik göstermektedir. 2021 yılı itibariyle %40 ila %89 oranları arasında engelli raporuna sahip olan vatandaşlar için %26,3 oranında ÖTV indirimi yapılmaktadır. Engel durumu %90 oranı ve üzerinde olan vatandaşlar için ise ÖTV alınmamaktadır.
%40 Engelli Raporu Olanlar ÖTV'yi Nasıl Hesaplamalıdır?
%40 ila %89 oranları arasında engelli raporu bulunan vatandaşlar %26,3 oranında ÖTV indiriminden faydalanabilmektedir. Bu indirim sonrasında aracın fiyatının ne olduğunu bulabilmek için aşağıdaki yol izlenebilir.
- Aracın ÖTV’siz ve KDV’siz fiyatını bulabilmek için öncelikle araç fiyatından KDV düşülmelidir. Araç fiyatı 1.18’e bölünerek KDV bulunabilir. Bu sayı, aracın fiyatından düşülmelidir.
- Geriye kalan sayı, aracın normal ÖTV oranına sahip satış fiyatıdır. Bu noktada aracın tüm vergilerden arındırılmış fiyatını bulabilmek için ÖTV oranının da çıkartılması gerekmektedir. Bu sebeple aracın özellikleri göz önüne alınarak, aracın ÖTV oranı tespit edilmelidir. Örnek olarak %50 ÖTV oranına sahip olduğu bilinen araç için, satış fiyatından %50 düşülmelidir.
- Aracın tüm vergilerden arındırılmış fiyatı bulunduktan sonra, bu fiyat üzerine %26,3’lük indirimli ÖTV oranı eklenmelidir.
- İndirimli ÖTV oranı eklendikten sonra ortaya çıkan fiyatın üzerine %18 KDV eklenerek aracın ÖTV indirimi yapılmış fiyatına ulaşılabilmektedir.
%90 Engelli Raporu Olanlar ÖTV'yi Nasıl Hesaplamalıdır?
%90 ve üzeri oranında engelli raporu bulunan vatandaşlar, ÖTV ödemeden araç satın alabilmektedir. Aracın ÖTV’siz fiyatının ne olduğunu bulabilmek için aşağıdaki yol izlenebilir.
- Aracın ÖTV’siz ve KDV’siz fiyatını bulabilmek için öncelikle araç fiyatından KDV düşülmelidir. Araç fiyatı 1.18’e bölünerek KDV bulunabilir. Bu sayı, aracın fiyatından düşülmelidir.
- Geriye kalan sayı, aracın normal ÖTV oranına sahip satış fiyatıdır. Bu noktada aracın tüm vergilerden arındırılmış fiyatını bulabilmek için ÖTV oranının da çıkartılması gerekmektedir. Bu sebeple aracın özellikleri göz önüne alınarak, aracın ÖTV oranı tespit edilmelidir. Örnek olarak %50 ÖTV oranına sahip olduğu bilinen araç için, satış fiyatından %50 düşülmelidir.
- Aracın tüm vergilerden arındırılmış fiyatı bulunduktan sonra, bu fiyat üzerine %18 KDV eklenerek aracın ÖTV’den arındırılmış fiyatına ulaşılabilmektedir.
Araba Fiyatlarında ÖTV Hesaplarken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Araç fiyatlarında ÖTV hesaplarken dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıdaki gibi sıralanabilir.
- Araçların ÖTV oranları, çeşitli özelliklerine göre farklılık göstermektedir. Hesaplama yapmadan önce aracın ÖTV oranı doğru bir şekilde tespit edilmelidir.
- ÖTV her zaman KDV’den önce hesaplanmalıdır.
- Aracın ÖTV’siz hali veya ÖTV indirimli hali hesaplanıyorsa, KDV eklemesi unutulmamalıdır. ÖTV ve KDV farklı vergi türleridir. ÖTV muafiyeti veya indirimi, KDV üzerinde herhangi bir etkiye sahip değildir.
ÖTV Muafiyeti Araç Değerini Etkiler mi?
ÖTV muafiyeti sayesinde, ÖTV’li bir aracı ÖTV ödemeden almak mümkün hale gelmektedir. Bu sayede araca normal satış değerinden oldukça ucuza sahip olunabilmektedir. Bu durum, aracı satan marka veya firma tarafından yapılan bir indirim değil, devlet tarafından yapılan bir vergi muafiyetinden kaynaklanmaktadır. Buna karşılık olarak ÖTV indirimi ile alınmış bir aracı 5 yıl dolmadan satmak, ÖTV muafiyetini ortadan kaldırmaktadır. Bu nedenler bir aracı ÖTV indirimli alıp hemen piyasada ikinci el olarak satmak karlı değildir. Böyle bir durumda ÖTV muafiyeti ortadan kalkacak ve satış işleminin gerçekleşebilmesi için öncelikle aracın ÖTV’sinin ödenmesi gerekecektir. ÖTV indirimiyle alınmış bir araç, alınma tarihinden itibaren 5 yılını doldurduktan sonra normal bir şekilde satılabilmektedir ve herhangi bir ÖTV talep edilmemektedir.
2021 ÖTV Oranları Nedir?
2021 yılı ÖTV oranları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
ÖTV Oranı Aracın Satış Fiyatını Nasıl Etkiler?
ÖTV oranlarının araç satış fiyatları üzerinde doğrudan etkisi bulunmaktadır. ÖTV oranları, araçların çeşitli özelliklerine göre her yıl yeniden belirlenmektedir. Bu belirleme sonrasında, orana bağlı olarak araç fiyatlarında artış veya düşüş meydana gelebilmektedir. Örnek olarak ÖTV vergisi daha önce %50 olan bir aracın yeni ÖTV vergisi %60 olarak belirlenmişse, bu durum aracın fiyatında artış meydana getirmektedir. Bunun tam tersi bir durumda ise araç fiyatında ucuzlama meydana gelmektedir.
