BİR AMOK KOŞUCUSU; MERAL AKŞENER
VE CHP…
PROF. DR.OKAN TOYGAR*
“…birden ayağa fırlıyor, hançerini kapıyor ve sokağa koşuyor… dosdoğru koşuyor… nereye olduğunu bilmeden. Yolda karşısına ne çıkarsa çıksın hançeriyle vurup yere seriyor… ne sağa bakıyor, ne solda duruyor… elinde hançeriyle öyle korkunç bir halde ileriye doğru koşmaya devam ediyor.”
Satırlar, Zweig’ın 1922 yılında yazdığı “Amok Koşucusu” isimli kısa romanından…1
“Amok Koşusu”, ilk olarak 16. yüzyılda, Malay Takımadalarına giden Avrupalı gezginler tarafından tanımlanmış bir davranışsal bozukluk. 2.
Anlamsız bir saplantının krize dönüşmesi hali…
“Amok Koşucusu”, tek bir canlı kalmayana kadar koşuyor ve bu koşu kendini yok edene kadar sürüyor.
Yani bir ölüm koşusu bu…
Başlıktan da anlaşılacağı gibi kitabı akla getiren, Meral Akşener’in 2023 Martından bu yana CHP’ye, İYİ Parti’ye ve kendisine zarar veren anlamsız ve saldırgan üslubu oldu.
Zaten Kılıçdaroğlu’na yönelik “Ben hak ettiği takdirde hançeri kalbine vururum” sözüyle bir “Amok Koşucusu”ndan tek eksiği olan hançeri de kasım ayında tamamlamıştı Akşener.
Oysa 2018’de, Kılıçdaroğlu sayesinde mecliste grup kurarak 24 Haziran seçimlerine katılabilmiş; o gün, kendisine ve İYİ Parti’ye can suyu olan Kılıçdaroğlu için “Tarihi bir demokratik tavırdır. Siyaset ve demokrasi tarihimizde övgüyle yerini alacaktır” açıklamasını yapmıştı.
Türkiye için kritik öneme sahip olan 2023 seçiminde, Kılıçdaroğlu’nun yüzde 2,2 gibi az bir farkla seçimi kaybetmesinde İYİ Parti’nin 2021 Aralık’ta başlayıp 2023 Mart’a kadar artarak devam eden “Alevi aday, kazanamayacak aday” söylemi ve Akşener’in seçimden iki ay önce anlamsızca masadan kalkmasının etkisi büyüktü.
Verdiği zarar Akşener’i tatmin etmemiş olacak ki seçim sonrasında da Kılıçdaroğlu ve CHP’ye yüklenmeye devam etmiş, yerel seçimde ısrarla CHP ile ittifak yapmayacağını söylemişti.
Bazı İYİ Parti yöneticilerinin CHP Kurultayı öncesinde Özgür Özel seçilirse ittifak kurulabileceği yönünde açıklamalar yapmasına karşın, kurultayın hemen sonrasında; önce CHP’nin yeni yönetimini “parti içi hesaplarını Türkiye’nin istikbalinin önüne koyan değişim havarileri” olarak adlandırdı, sonra partisinin Genel İdare Kurulu’ndan “yeni” CHP ile de ittifak yapılmayacağı kararını çıkarttı.
Gözü öylesine kararmıştı ki, on yıl değil, sadece on ay önce cumhurbaşkanlığına değer gördüğü, üstelik siyasi söylemleri CHP’den ziyade İYİ Parti’ye yakın olan İmamoğlu ve Yavaş’ın karşısına, kaybedeceğini bildiği halde aday çıkarma kararlılığından geri adım atmamış, onları korkak olmakla suçlamıştı.
Tüm bu süreçte partisinden çok sayıda önemli isim istifa etti. Bu istifaların da CHP tarafından İYİ Parti’ye yapılan bir operasyon sonucu olduğunu söyleyerek CHP’ye savaş ilan etti son olarak.
Masadan kalkma ihaneti öncesi tüm anketlerin ortalamasının alındığı bir değerlendirmede yüzde 14,5 olan İYİ Parti oyu3, seçimde yüzde 9,7’ye, son anketlere göre de yüzde 6,2’ye düştü.4
Önüne geçemediği yok etme hırsı onu otokrasiye hizmet eden bir siyasetçi konumuna indirgemiş, yok olmaya savurmuş, partisini eriterek baraj altına itmişti.
Ama o bir “Amok Koşucusu”ydu ve “akan kan onu daha da çıldırtıyordu.”
Hiçbir şey onu yolundan geri çeviremezdi, çeviremedi de…
Akşener, Kılıçdaroğlu’nun sırtından çıkardığı hançeriyle ölüm koşusuna hala devam ediyor.
Bu koşu, tıpkı “Amok Koşucusu”nun kendiliğinden yere yığılıp kalması gibi, Akşener’in de siyaset sahnesinden silinmesiyle son bulacak gibi duruyor.
Zweig, “Amok Koşucusu”nu hiç bir gücün durduramayacağını bilenlerin, o gelirken uyarmak için “Amok! Amok!” diye haykırdığını, herkesin kaçıştığını ve onun, önüne çıkanı devirerek hiç durmadan koştuğunu söylüyor kitapta.
CHP de solundan gelen “Amok! Amok!” seslerine kulak vermeli ve sadece ondan değil, neoliberal küreselleşme yanlısı, milliyetçi-muhafazakâr sağ siyasetten ve ittifaklardan da uzak durmalı...
Ve acilen;
Sömürünün olmadığı, insanların barış içinde bir arada yaşadıkları, laik, özgür ve uygar bir yurt için;
1923 aydınlanması ve Cumhuriyet devrimleriyle barışık, Kürt sorununun insan haklarına dayalı, özgürlükçü, demokratik çözümünden yana ve kapitalizme, gericiliğe, emperyalizme karşı olan sosyalist solla ittifaka yönelmelidir.
1. Zweig S. Amok Koşucusu. İş Bankası Kültür Yayınları, 13. Baskı, Ocak 2020.
2. Kon Y. Amok. Br J Psychiatry. 1994 Nov;165(5):685-9.
3. Vikidepi. Ülke çapında 2023 Türkiye genel seçimleri için yapılan anketler. Anket Ortalamaları. Şubat 2023.
4. ORC Araştırma, 11-16 Aralık 2023 tarihlerinde, 27 ilde 3160 katılımcıyla yüz yüze anket çalışması yaptı.
*Hekim, araştırmacı yazar
