Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), H5N1 kuş gribi virüsünün hızlı yayılması nedeniyle küresel eylem çağrısında bulundu. FAO yetkilileri, virüsün "benzeri görülmemiş" bir boyuta ulaştığını ve dünya çapında yüz milyonlarca kuşun yok olmasına neden olduğunu belirtti. Ayrıca, virüsün giderek daha fazla memeli hayvana da bulaştığı bildirildi.
FAO yetkilileri Roma'da üye ülkelere yaptıkları brifingde, salgının kontrol altına alınabilmesi için biyogüvenlik önlemlerinin, gözetim mekanizmalarının ve hızlı müdahale sistemlerinin güçlendirilmesi gerektiğini vurguladı. FAO Genel Müdür Yardımcısı Godfrey Magwenzi, kuş gribi krizinin gıda güvenliği, kırsal iş kaybı, yerel ekonomilere etkileri ve tüketiciler için artan maliyetler gibi pek çok alanda ciddi tehditler oluşturduğunu belirtti.
Küresel Ekonomik Etkiler
Kümes hayvancılığına bağlı milyonlarca insan için salgın sadece bir sağlık sorunu değil, aynı zamanda bir gıda güvenliği meselesi haline geldi. FAO'ya göre, ekonomik etkiler şimdiden dünya çapında hissediliyor.
ABD Tüketici Fiyat Endeksi verilerine göre, Şubat ayında ABD'de yumurta fiyatları rekor seviyeye ulaştı. Salgın nedeniyle şu ana kadar 166 milyondan fazla kuşun (büyük çoğunluğu yumurtlayan tavuklar) itlaf edilmek zorunda kalındı. 2025 yılının ilk çeyreğinde ABD'de 30 milyondan fazla kuşun öldüğü bildirildi.
Koordineli Eylem Gerekiyor
FAO Genel Müdür Yardımcısı Beth Bechdol, H5N1 virüsünü "hiçbir üklenin tek başına mücadele edemeyeceği sınır ötesi bir tehdit" olarak nitelendirdi ve küresel ölçekte koordineli bir yanıt verilmesi gerektiğini söyledi. Bu bağlamda, FAO ve Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (WOAH), "Yüksek Patojeniteli Kuş Gribinin Önlenmesi ve Kontrolüne Yönelik On Yıllık Küresel Strateji" başlattı.
Bechdol, "Bir zincir ancak en zayıf halkası kadar gücülüdür. Birlikte çalışarak kuş gribinin etkisini azaltabilir ve hem hayvan hem de insan sağlığını koruyabiliriz" ifadelerini kullandı.
Son dört yılda H5N1 yeni bölgelere yayılırken, evcil kanatlı hayvanlarda büyük kayıplara neden oldu. 2021'den bu yana en az 300 yeni yabani kuş türü etkilendi ve bu durum biyolojik çeşitlilik için büyük bir tehdit oluşturdu.
Pandemiye Karşı Toplu Eylem ve İnovasyon
FAO, virüsün yayılımını kontrol altına almak için küresel izleme, veri paylaşımı ve teknik rehberlik alanlarında çalışmalarını sürdüreceğini duyurdu. Bechdol, aşı, teşhis ve hayvan sağlığı hizmetlerinin geliştirilmesinde özel sektörün rolünün önemli olduğunu da vurguladı.
Ayrıca, FAO'nun son iki yılda pandemi fonu projelerine liderlik ettiği ve hastalık gözetimi, erken uyarı sistemleri ve sağlık altyapısını güçlendirme çalışmalarına odaklandığı belirtildi. Dünya Bankası ev sahipliğinde gerçekleştirilen Pandemi Fonu'nun üçüncü fon çağrısı da bu kapsamda değerlendirildi.
FAO, kuş gribi ile mücadelede uluslararası işbirliğinin şart olduğunu ve hükümetlerin koordineli çalışarak bu salgının ününe geçebileceğini vurguluyor.
