Cenevre – Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) üye ülkeleri, üç yılı aşkın süredir devam eden müzakerelerin ardından tarihe geçecek bir anlaşmaya vardı. Yeni küresel Pandemi Anlaşması taslağı üzerinde uzlaşmaya varan ülkeler, dünyayı gelecekteki sağlık tehditlerine karşı daha hazırlıklı ve dayanıklı hale getirmeyi hedefliyor. Taslak metin, 19 Mayıs’ta başlayacak olan 78. Dünya Sağlık Asamblesi’nde (WHA78) oylanmak üzere sunulacak.
DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, “Bugün ülkeler tarihe geçti. Pandemi Anlaşması üzerinde uzlaşarak yalnızca dünyayı daha güvenli hale getirecek bir anlaşmayı şekillendirmediler; aynı zamanda çok taraflı işbirliğinin hâlâ mümkün olduğunu gösterdiler” dedi.
Anlaşmanın Ana Hatları
Aralık 2021'de COVID-19 pandemisinin etkileri sürerken başlayan müzakereler, DSÖ çatısı altında kurulan Hükümetlerarası Müzakere Kurulu (INB) tarafından yürütüldü. 13 resmi müzakere turunun ardından, Cenevre'deki gece yarısı oturumunda taslak metin üzerinde uzlaşı sağlandı.
Pandemi Anlaşması Taslağı şu temel maddeleri içeriyor:
-
“Tek Sağlık (One Health)” yaklaşımıyla insan, hayvan ve çevre sağlığının birlikte ele alınması
-
Ulusal sağlık sistemlerinin güçlendirilmesi
-
Küresel ölçekte koordine edilecek bir finansal mekanizma kurulması
-
Sağlık acil durumlarında kullanılacak küresel tedarik ve lojistik zinciri oluşturulması
-
Yeni bir patojen erişim ve fayda paylaşımı sistemi
-
Teknoloji ve bilgi transferine yönelik destek
-
Kriz anlarında devreye girecek nitelikli ve çok disiplinli bir sağlık acil durum kadrosu yetiştirilmesi
Ayrıca anlaşmada, her ülkenin kendi halk sağlığı politikalarında egemen olduğu açıkça belirtiliyor. DSÖ’ye karantina, aşı kampanyaları ya da sınır kapatma gibi tedbirleri dayatma yetkisi verilmiyor.
Sağlık Eşitliği İçin Küresel Dayanışma
INB Eş Başkanı Precious Matsoso (Güney Afrika), anlaşmanın sağlıkta adalet açısından büyük bir kırılma noktası olduğunu vurguladı:
“Virüsler sınır tanımaz. Hiçbirimiz, herkes güvende olmadan güvende değiliz.”
Fransa'dan Eş Başkan Anne-Claire Amprou ise anlaşmayı “küresel sağlık güvenliği, eşitlik ve uluslararası dayanışma adına tarihi bir adım” olarak nitelendirdi.
COVID-19’dan Ders, Gelecek İçin Umut
COVID-19 pandemisi, dünya genelinde yaklaşık 7 milyon insanın hayatını kaybetmesine ve sağlık sistemlerinin çökme noktasına gelmesine neden oldu. Ancak aynı zamanda tarihin en büyük aşılama kampanyası da başlatıldı: Nisan 2023 itibarıyla dünya çapında 13,3 milyar doz aşı uygulandı.
Dr. Tedros, bu anlaşmanın yalnızca bugünkü tehditlere karşı değil, gelecek kuşaklar için de hayati olduğunu belirterek sözlerini şöyle tamamladı:
“Bu anlaşma; çocuklarımız ve torunlarımız için daha sağlıklı ve güvenli bir dünya bırakma sorumluluğumuzun ifadesidir.”
Daha fazla bilgi için:
🔗 DSÖ Resmi Duyurusu
