İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Hapishane Komisyonu, 2025 yılının ilk üç ayını kapsayan Marmara Bölgesi Hapishaneleri Hak İhlalleri Raporu’nu kamuoyuyla paylaştı. Rapora göre, cezaevlerinde işkence, kötü muamele, sağlık hakkı ihlali, çıplak arama ve keyfi uygulamalar sistematik hale geldi.
Raporda Ocak, Şubat ve Mart aylarında Marmara Bölgesi’ndeki 7 hapishaneden gelen başvurular ve ülke genelinde toplam 36 başvurunun incelendiği belirtilirken, başvurulara dayanılarak toplam 941 hak ihlali tespit edildi. Basın taramasıyla saptanan 308 ihlalle birlikte toplam sayı 1249’a ulaştı.
İşkence ve Darp Vaka Sayısı Yüzlerce
Mahpuslara yönelik fiziksel şiddet raporda geniş yer buldu. 60 mahpusun işkence sonucu baygınlık geçirdiği, bazı mahpusların ters kelepçelenerek ayaklarından da kelepçelenip yerde sürüklendiği, çıplak arama ve süngerli hücre uygulamalarının sürdüğü aktarıldı. Bir mahpusun iki kolu, bir diğerinin ise burnu kırıldı.
Sağlık Hakkı Ciddi Şekilde Engelleniyor
115’i Marmara bölgesinden olmak üzere 132 sağlık hakkı ihlali kaydedildi. Mahpusların hastaneye sevkleri yapılmadı, bazıları 6 ay ile 1 yıl arasında bekletildi. Ameliyat gerektiren durumlar göz ardı edilirken, doktorların politik mahpusları tedavi etmeyi reddettiği iddiaları da rapora yansıdı.
Tahliyeler Keyfi Gerekçelerle Engelleniyor
Raporda, İdare ve Gözlem Kurulları’nın iyi hal puanlamalarıyla mahpusların açık cezaevine geçişi ve tahliyelerinin engellendiği vurgulandı. “Suyu tasarruflu kullanmadı”, “psikologla görüşmedi”, “din kursuna katılmadı”, “yeterince pişman değil” gibi gerekçelerle onlarca mahpusun tahliye edilmediği bildirildi.
Mahpus Yakınları da Mağdur
Mahpus yakınlarının da onur kırıcı muamelelere maruz kaldığı ve artan yoksulluk nedeniyle görüşlere gidemediği belirtilen raporda, cezaevlerinde hijyen koşullarının kötüleştiği, temizlik malzemesi verilmediği, haşere sorunlarının çözülmediği ifade edildi.
İHD: Tecrit Politikası Yaygınlaşıyor
Raporda, ağırlaştırılmış müebbet hükümlülerinin ayda sadece bir kez aynı odadaki kişilerle spor yapabildiği, sosyal faaliyetlere katılımın engellendiği, kitap, dergi ve gazetelere erişimin yasaklandığı, Kürtçe yayınlara kısıtlama getirildiği bilgileri yer aldı.
Çağrı: Mahpuslarla Dayanışma Artmalı
Raporun sonuç bölümünde İHD İstanbul Şubesi şu çağrıyı yaptı:
“Bu rapor, yalnızca bize yapılan başvurularla sınırlı olup, hapishanelerdeki gerçek tablo çok daha ağırdır. Mahpusların yalnız bırakılmaması, dışarıdan yürütülecek mücadele ile dayanışmanın büyütülmesi gerekmektedir.”
