ULUSLARARASI - Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnès Callamard, ABD'de bir federal mahkemenin Google'ın internet reklamcılığı tekelinin yasadışı olduğuna hükmetmesinin ardından Google'a yönelik önemli bir çağrıda bulundu. Callamard, bu kararın insan haklarına saygı gösteren bir internet dünyası için kritik bir dönüm noktası olabileceğini belirterek, "Google’ın reklam servislerinin yasadışı bir tekel olduğuna hükmedildiğine göre, artık Google’ın haklara saygılı, yapısal bir bölünmeye doğru ilerlemesinin zamanı geldi" dedi.
Türkiye'de birçok haber sitesinin Google'ın algoritma değişiklikleri nedeniyle reklam geliri kaybı yaşadığı bir dönemde gelen bu karar, Uluslararası Af Örgütü tarafından memnuniyetle karşılandı. Callamard yaptığı yazılı açıklamada, Google'ın tekelci hakimiyetinin haklara saygılı bir yaklaşımla kırılmasının, insan haklarına saygı gösteren bir internet dünyası için önemli bir ilk adım olabileceğini vurguladı.
Kararın, tek bir şirketin hakimiyetini azaltarak ve Google'ın kullanıcı verileri üzerindeki kontrolünü zayıflatarak, insan haklarını korumaya bağlı kalan aktörlerce doldurulması gereken bir alan açtığını ifade eden Callamard, Google'ın mevcut modelinin, insanların kişisel verilerini toplamaya, incelemeye, başkalarıyla paylaşmaya ve bu verilerden kâr elde etmeye dayandığını eleştirdi. Bu "gözetim temelli yaklaşım"ın özel hayatın gizliliği hakkını zayıflattığını ve Google'a mutlak bir pazar hakimiyeti vererek, haklara saygı gösteren diğer alternatiflere alan bırakmadığını söyledi.
Her şirketin insan haklarına saygı göstermekle yükümlü olduğunu hatırlatan Callamard, Google'ın modelinin, kullanıcılarının haklarını nasıl koruduğunu yeterince kanıtlamakta başarısız olduğunu savundu. ABD Adalet Bakanlığı'nın Google'ı internet reklamcılığı pazarında hakimiyetini sürdürmek ve rakiplerini saf dışı bırakmak için pazar manipülasyonu yapmakla suçladığını hatırlatan Callamard, rekabetçi bir pazarda kullanıcıların gizliliğe yönelik müdahaleleri reddedeceğini ancak alternatif servis sağlayıcıların olmaması nedeniyle kullanıcılara Google'ın veri toplamasını kabul etmekten başka seçenek bırakmadığını belirtti.
Açıklamada, ABD Adalet Bakanlığı'nın yakın zamanda Google'a karşı kazandığı bir başka tekelleşme karşıtı dava da hatırlatıldı. Washington DC'de bir hâkimin Google'ın çevrimiçi arama pazarını yasadışı olarak tekelleştirdiğine hükmettiği belirtilirken, her iki davada da Google'ın bölünmesini gerektiren çözümler de dahil olmak üzere önerilen çözümlerle ilgili kararın beklendiği ifade edildi. Ayrıca, AB'de de Google'ın reklam servisleriyle ilgili benzer bir davada kararın açıklanmasının beklendiği ve Birleşik Krallık'ta da yeni bir davanın açıldığı bilgisi paylaşıldı.
Uluslararası Af Örgütü'nün bu çağrısı, Google üzerindeki tekelcilik baskısının arttığı bir dönemde geldi ve teknoloji devinin insan haklarına uyumlu bir yapıya dönüşmesi yönündeki beklentileri gündeme taşıdı.
