BM İnsan Hakları Konseyi, Çarşamba günü Myanmar'daki krizden duyduğu derin endişeyi yineledi. Konsey, ordu ve muhalif silahlı gruplar tarafından Rohingya toplumu üyelerinin zorla askere alınması ve canlı kalkan olarak kullanılması gibi yaygın ihlallere ilişkin raporların ortaya çıktığını belirtti.
Konsey, oylama yapılmadan kabul edilen kararda, özellikle Şubat 2021'deki askeri darbenin ardından Myanmar'da yaşanan tüm insan hakları ihlallerini ve suistimallerini şiddetle kınadı.
Myanmar'ı "ülkedeki tüm şiddete ve uluslararası hukuk ihlallerine derhal son vermeye, Rohingya Müslümanları ve diğer azınlıklar da dahil olmak üzere Myanmar'daki tüm kişilerin insan haklarının ve temel özgürlüklerinin tam olarak korunmasını sağlamaya" çağırdı.
Ayrıca krizin temel nedenlerinin ele alınması ve uygulanabilir, kalıcı ve sürdürülebilir bir çözüm oluşturulması, vatansızlığın ortadan kaldırılması ve etnik ve dini azınlıklara, özellikle de Rohingyalara yönelik kurumsallaşmış ayrımcılığın ortadan kaldırılması çağrısında bulunuldu.
Korkunç şiddet
Nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan Rohingya toplumu, 2017 yılında ülkenin güvenlik güçlerinin elinde korkunç bir şiddete maruz kalmış, bunun sonucunda yüz binlerce kişi Bangladeş'e göç etmiş ve hala oradaki mülteci kamplarında yaşamaya devam ediyor.
Uluslararası Adalet Divanı'nın ( UAD ) Ocak 2020'de verdiği geçici tedbirlere rağmen Myanmar'daki Rohingyalar, kadınlar ve çocuklar da dahil olmak üzere, hava saldırıları, topçu ateşi, yakma, kara mayınları ve patlamamış mühimmatlar da dahil olmak üzere hedefli cinayetler ve ayrım gözetmeyen şiddete maruz kalmaya devam ediyor.
BM Çocuklara Yardım Fonu'na ( UNICEF ) göre , 2023 yılında kara mayını ve patlayıcı mühimmat kazalarında 1.052 sivil can kaybı yaşandı. Bu sayı, bir önceki yıl kaydedilen 390 can kaybının üç katından fazla.
Mağdurların yüzde 20'den fazlasını çocuklar oluşturuyor.
Güvenilir, uluslararası soruşturmalar
BM'nin haklarla ilgili tüm konulardaki en üst düzey hükümetlerarası forumu olan 47 üyeli İnsan Hakları Konseyi (İHK), kadınlara ve çocuklara yönelik cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet ve istismar iddiaları ile savaş suçları iddialarına ilişkin uluslararası, bağımsız, adil ve şeffaf soruşturmaların gerekliliğini vurguladı.
Tüm kişilere karşı vahşice eylem ve suçlardan sorumlu olan herkesin hesap vermesini sağlamanın, mağdurlara adaleti sağlamak için ICJ ve Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de dahil olmak üzere tüm uygun yasal araçları ve yargı mekanizmalarını kullanmanın önemini yineledi.
Çatışmanın taşması endişeleri
Cenevre merkezli BM Güvenlik Konseyi, Myanmar'daki çatışmanın sınır ötesi yayılma etkisi nedeniyle endişelerini dile getirdi. Çatışmanın Bangladeş ve diğer sınır ülkelerinde can kaybına ve mal kaybına yol açtığı bildirildi.
Çatışmaların ve düşmanlıkların derhal durdurulması ve sivillerin hedef alınmasının gerekliliği vurgulandı.
Ayrıca Rohingyalar ve diğer azınlıklar, kadınlar, gençler ve engelli kişiler ile sivil toplum ve dini liderler de dahil olmak üzere tüm etnik grupların "tam, etkili ve anlamlı katılımının sağlanması" koşuluyla "kapsayıcı ve kapsamlı" bir ulusal siyasi diyalog ve ülke çapında bir uzlaşı süreci çağrısında bulunuldu.
Nefret söylemini durdurun
Kararda ayrıca, İnsan Hakları Konseyi Myanmar'ı, Rohingya ve diğer azınlıklara yönelik nefret ve nefret söylemi kışkırtmalarıyla, çevrimiçi ve çevrimdışı ortamda, gerekli nefret söylemi ve suç karşıtı yasaları yürürlüğe koymak da dahil olmak üzere mücadele etmeye çağırdı.
Ayrıca ülkeden, Arakan eyaleti de dahil olmak üzere tüm bölgelerde internet ve telekomünikasyon hizmetlerine yönelik kesintilerin tamamen kaldırılmasını ve internet ve telekomünikasyon erişiminin daha fazla kısıtlanmasının ve düşünce ve ifade özgürlüğünün engellenmesinin önlenmesini talep etti.
