Birleşik Krallık Yüksek Mahkemesi’nin geçtiğimiz çarşamba günü verdiği karar, ülkede büyük bir toplumsal infial yarattı. Karara göre, 2010 tarihli Eşitlik Yasası’nda geçen “kadın” ve “cinsiyet” tanımları yalnızca “biyolojik kadın” ve “biyolojik cinsiyet”e karşılık geliyor. Bu, yasal olarak kadın kimliği tanınmış trans bireylerin dahi kadınlara özel alanlardan –tuvaletlerden spor alanlarına, sığınaklardan soyunma odalarına dek– dışlanabileceği anlamına geliyor.
Mahkemenin kararında trans bireylerin sürece dahil edilmemesi büyük bir tepkiye yol açtı. Karar, yalnızca yasal yorum değil, aynı zamanda trans bireylerin temel haklarına doğrudan bir saldırı olarak değerlendiriliyor.
20 Bin Kişilik Kalabalık Londra’yı Doldurdu: “Trans Hakları, İnsan Haklarıdır”
Kararın ardından 13 Nisan Cumartesi günü Londra’daki Parlamento Meydanı’nda düzenlenen acil protestoya 20 binden fazla kişi katıldı. Aynı gün Birleşik Krallık genelinde onlarca kentte benzer protestolar gerçekleşti. Gösteriler yalnızca ülke sınırlarında da kalmadı: Hollanda’daki Britanya Büyükelçiliği önünde de bir eylem planlandı. Önümüzdeki haftalarda 38 farklı şehirde daha protestoların düzenlenmesi bekleniyor.
Gösterilere trans hakları grupları, sendikalar ve topluluk örgütleri geniş katılım gösterdi. Alan, “Trans hakları insan haklarıdır”, “Trans kadınlar kadındır” ve “Şimdi trans özgürlüğü” yazılı döviz ve pankartlarla dolup taştı.
Greatorex: “Bu Karar, Trans Topluluğuna Açık Bir İhanettir”
Protestonun öncülerinden biri olan Pride in Labour eş başkanı Avery Greatorex, The Independent’a yaptığı açıklamada kararı “trans topluluğuna açık bir ihanet” olarak nitelendirdi. 21 yaşındaki Greatorex, “Bu ülke eşitlik ve özgürlük ile övünür ama şimdi bize ‘kimliğiniz geçerli değil’ deniyor. Mahkeme bu kararı verirken trans bireyleri dinlemedi bile. Bu adil değil” ifadelerini kullandı.
Preston’dan Londra’ya gelen Greatorex, “Bu kararın etkileri çok büyük olabilir. Şu an ülke genelinde çok korkmuş trans insanlar var. Bugün burada olmamızın nedeni, hem devlete hem de halka trans topluluğunun yalnız olmadığını göstermek” dedi.
Görünmeyen Tehlike: Güvenli Alanlara Erişim Engellenebilir
Yalnızca kadınlara özel alanlara erişim yasağı görünürdeki etkilerden biri olsa da, kararın daha az görünür fakat daha tehlikeli sonuçları da bulunuyor. Greatorex bu konuda şu uyarıda bulundu:
“Zaten kırılgan durumda olan trans bireylerin destek sistemleri birer birer ellerinden alınıyor. Örneğin şiddet mağduru bir trans kadının bir sığınağa kabul edilmemesi, onu doğrudan şiddet failiyle baş başa bırakmak demek.”
Heykellere Grafiti: “Trans Hakları İnsan Haklarıdır”
Gösteriler esnasında başkent Londra’daki bazı heykellere sprey boyayla mesajlar yazıldı. Kadın hakları savunucusu Millicent Fawcett’in elindeki pankarta kalp ve “f** rights” ifadesi çizilirken, Güney Afrikalı devlet adamı Jan Smuts’un anıtının kaidesine “Trans hakları insan haklarıdır” yazıldı. Metropolitan Polis Teşkilatı, toplam yedi anıta zarar verildiği gerekçesiyle soruşturma başlattı.
Hükümet: “Netlik Getirildi” | Muhalefet: “Ortak Akıl Pozisyonundayız”
Hükümet yetkilileri, Yüksek Mahkeme’nin kararını “kadınlar ve hizmet sağlayıcılar için netlik ve güven sağladı” diyerek savundu. Muhalefet lideri Keir Starmer’a yakın kaynaklarsa İşçi Partisi’nin daha önceki “aktivist” pozisyonundan uzaklaşıp “ortak akıl” çizgisine geldiğini ifade etti.
Ancak trans hakları savunucuları bu açıklamaları bir geri adım ve topluma sırt çevirme olarak değerlendiriyor. Greatorex, “Bu kalabalığın enerjisi inanılmaz. Önceki protestolara göre çok daha fazla öfke ve tutku hissediliyor” diyerek halkın bu duruma rıza göstermeyeceğini vurguladı.
Dayanışma Büyüyor: Bu Mücadele Yalnızca Britanya’ya Ait Değil
Londra’daki gösterilere destek veren yapılar arasında Trans Kids Deserve Better, FLINT (Front for the Liberation of Intersex Non-binary and Transgender people), TransActual gibi örgütler yer aldı. Aynı gün İskoçya’nın Edinburgh kentinde de Resisting Transphobia öncülüğünde kalabalık bir yürüyüş gerçekleştirildi.
Greatorex’in sözleri bu mücadelenin evrensel boyutunu gözler önüne seriyor:
“Bu sadece Britanya’daki değil, dünyanın her yerindeki trans bireylerin ortak mücadelesi. Dayanışma muazzam. Nerede olursak olalım, aynı baskıya karşı birlikte direniyoruz.”
Çağrımızdır: Trans Bireyler Yalnız Değil – Eşitlik İçin Mücadeleye Devam
Trans bireylerin güvenli, eşit ve onurlu bir yaşam sürmesi tüm toplumun sorumluluğudur. Bu karar yalnızca trans bireyleri değil, toplumsal adaleti ve hukukun tarafsızlığını tehdit etmektedir. Herkesi bu adaletsizliğe karşı ses çıkarmaya, dayanışmayı büyütmeye ve insan haklarını birlikte savunmaya çağırıyoruz.
