“Havaların ısınmasıyla beraber, dışarıda geçireceğimiz zamanlar ve dışarıda yapacağımız aktiviteler arttı. Bu aktivitelerden biri de mangalda pişirip yediğimiz yiyecekler. Geleneksel olarak ülkemizde hemen herkesin sevdiği bu pişirme yönteminin zararlı yönleri var. Et ve ürünlerinin pişirilmesi, saklanması, işlenmesi sırasında açığa çıkan bu maddelerden biri olan POLİSİKLİK AROMATİK HİDROKARBONLAR sağlımız için tehlikeli ve zararlıdır. Özellikle de sindirim sistemi kanserleri açısından zararlıdır bu maddeler.
‘’Hayatınızda denge sorunu varsa etrafınıza dikkatlice bakın; muhtemelen birini yanlış bir yere koymuşsunuzdur.” -Jean Christophe Grange
Ve gelelim bir Adanalı olarak beni en çok üzen bilgiye. Mangal ve kanser ilişkisi:
Birçoğumuzun mangalı ve sosyal ortamını çok sevdiğini düşünüyorum. Ben küçüklüğümden beri çok severim. Fakat sık mangal yapmanın kanser gibi çok ciddi sağlık riskleri oluşturduğunu biliyoruz. Mangal yaptığımızda sağlıksız sonuçlarını azaltmamız mümkün olabilir mi? Adanalı diyetisyenden ne beklersiniz ? Mangalı yok saymamı mı? Tabi ki hayır! Olmadı, olamaz…
SAĞLIKLI MANGAL NASIL YAPARIM? ‘BENİ BU ZEVKTEN MAHRUM ETME LÜTFEN ‘ DİYENLERE
1. Mangalı ne sıklıkta yakalım ve ne kadar et tüketelim?
Öncelikle mangalı sağlıklı yapmaya uğraşmak mangalın sağlıklı olduğu anlamına gelmiyor. Protein miktarını ve mangal sıklığını abartmadan mangal yapalım. Mesela mangalı ayda bir defa yapmak mantıklıdır. Eğer; ‘’Olmadı doktor yetmez, ben çok seviyorum!’’ derseniz, hadi ortada buluşalım: 15 güne bir yapın. Fakat her mangalın riskli olduğunu unutmayın.
Ama o güzel gün geldiğinde, yani mangalı yaktığınızda et alınımınızı abartmayın. Mesela bir kuzuyu mideye indirmeyin. Ne kadar yiyelim derseniz, ideali vücut kilonuzun gram cinsinden yüzde 10’ udur; hadi biraz daha gevşetelim yüzde 15-20’ sidir. Bu miktarı geçmeyelim. Yani 70 kilo olan birisi için maksimum 150 gram yemek uygun olacaktır.
2- Marinasyon
Etin marine edilmesinin, lezzetten daha fazla yararı var. Marinasyon, ızgara etlerden kaynaklanan kanser riskini azaltıyor gibi görünüyor. Bir araştırmaya göre etin ızgaradan en az 20 dakika önce marine edilmesinin kanserojen bileşik konsantrasyonunu yüzde 72 oranında azalttığını buldu.
3-Yağsız et
Izgara et tüketiminden kaynaklanan kanser riski, daha yağsız kesimlerle azaltılabilir.
4-Izgarayı Temizle
Izgarada kömürleşmiş pisliklerin birikmesi bazı bileşiklerin yiyeceğe geçmesine neden olabilir. Tehlike, her pişirme seansında ızgaraların kapsamlı bir şekilde temizlenmesiyle sınırlandırılabilir.
Etler küçük, ızgarada sürekli çevir
Amaç etin aleve ve dumana daha az matruz bırakılmasıdır. Etin küçük parçalarda daha hızlı pişmesi alev ve duman süresini azaltır. Ayrıca etin sürekli çevrilmesiyle daha hızlı pişeceğinden yine zaman kısalır.
5- Peki ya nasıl pişirelim ?
Mangal ateşinde pişecek etler için kömürlerin tam yanmasını bekleyin, közden 15 cm uzakta kalacak şekilde pişirin. Yanan ateşte pişirilen etleri yemek ilerleyen dönemde yemek borusu kanserine davetiye çıkarır.
Alev görüp siyahlaşmış etlerde acrolein maddesi oluşur. Acrolein, kansere neden olan bir maddedir. Bu yöntemle pişirilen etlerin içi tam pişmediğinden zehirlenmelere yol açar.
Mangalda farklı et çeşitleri pişirilecekse birbirlerinden ayrı pişirilmelidir. Besinler birbirine temas ettiğinde bulaş yoluyla geçen bakteriler kaçınılmaz olur. Özellikle çiğ et üzerinde üreyen zararlı bakteriler zehirlenmelere yol açar. Tavuk diğer et çeşitlerine göre daha geç pişer. Önce uzun pişen tavuk kanat ve tavuk butları pişirilmeli, daha sonra antrikot, pirzola, bonfile, köfte gibi et çeşitlerine geçilmelidir.
6-Tavuk eti kırmızı ete göre daha az kanserojen riski taşıyor mu ?
Mangal için uygun etler büyük parçalardan ziyade köfte, çöp şiş gibi küçük parçalardan tercih edilmelidir. Bunun yanı sıra yağı az olan etler seçilmelidir. Çünkü yağlar yandığında direk ateşle temas ettiği için bazı toksik maddeler açığa çıkmakta, bu kalıntılar etlerle birlikte tüketilmektedir. Dolasıyla daha az yağlı etlerin tercih edilmesi zararlı maddelerin minimum olmasını sağlayacaktır. Bunun yanında et türü olarak tavuk eti tercih edilmesi daha az risklidir. Çünkü kırmızı etlerde kanserojen maddelerin oluşumu beyaz ete göre daha fazladır.
Piknik alanları hareket etmek için mükemmel bir ortamdır. Yemek sonrası tempolu yürüyüşler yapmayı, doğanın tadını çıkarmayı ihmal etmeyin. İş stresini hesaba katacak olursak açık hava stres atmaya birebir gelecektir….
