Her çağın kendi rüyası vardır.
O halde dünün rüyalarını bir kenara bırakın,
Bilginin meşalesini alın ve geleceğin sarayını inşa edin.
Marie Curie
Dijital Çağın Tehlikeleri ve Elektromanyetik Dalgalar: Geleceğin Teknolojik Riskleri
Marie Curie'nin sözlerinde belirttiği gibi, her çağın kendine özgü rüyaları vardır. Bizler de bu rüyaları geride bırakarak bilginin meşalesiyle geleceğin dünyasını inşa etmeliyiz. Dijital çağ, elektromanyetik dalgalar ve radyasyonun etkilerini daha yakından tanımamızı gerektiren bir dönemdir. Bu yazı, 2-4 Ekim 2024 tarihleri arasında Adana Şakirpaşa Havalimanı'nda düzenlenecek Teknofest Havacılık Teknoloji Uzay Festivali'ne destek amacıyla hazırlanmıştır.
Dijitalleşme ve Bilişim Teknolojilerinin Yaygınlaşması
Yaşadığımız dünya dijitalleşme, bilişim teknolojileri, sosyal medya, yapay zeka, mobil iletişim veri bilgi ve bilimin çok hızla geliştiği bir dönemdir.
Eğitimden sağlığa, enerjiden sanayileşme ve üretime, finans, ulaşım, uluslararası ilişkilerdeki gelişmeler, bilgisayar teknolojilerinin, elektrik, elektronik elektromanyetik alanlarının yoğun etkileriyle iç içeyiz.
Siber Saldırılar ve Güvenlik Sorunları
Son İsrail Filistin hiç bitmeyen kanlı savaşlarında dijital teknolojilerin çok boyutlu siber saldırıların çağımıza kadar gelen bilinen klasik savaş ve saldırıların yerini almakta olduğu bir dönemdeyiz.
Siber saldırılar dijital veri bilgi ağlarının kontrolü ile kullandığımız tüm bilgisayarlar mobil cihazlar (cep telefonları, akıllı saatler, tabletler, giyilebilir teknolojik cihazlar), elektronik cihazlar üzerinden yaşamımızın her boyutuna istenmeyen kişiler ve kurumlar tarafından erişilebilmekte kontrol edilebilmekte istedikleri her şeyi yapabilmektedirler.
Siber güvenlik ağları kurarak kullandığımız tüm bilişim teknolojileri cihazlarının kötü niyetli erişimleri engellemek yaşam güvenliğimiz için en önemli uygulamalardır.
Artık çağımızda bireyler, kurumlar, devletler, çok boyutlu şirketler dijital risklere karşı güvenli olmak zorundadırlar. Bilgi güvenliği son derece önemlidir.
Günümüzde tüm kişi ve kuruluşların veri ve bilgileri istenmeyen kötü niyetli kişilerin, oluşumların kontrolüne geçebilmektedir.
Böylesi bir süreçte bankacılık finans veri ve hareketleri kişi ve kurumların iletişim ve özel bilgileri, sağlıktan eğitime, sanayi ve üretim teknolojilerine e- ticaret, savunma, enerji yaşam alanlarındaki verilerimizi bizim dışımızdaki kişiler ve kurumlar diledikleri gibi kullanabileceklerdir.
Daha önce yayımlanan birçok yazılarım ve araştırmalarımda bilişim teknolojileri cihazları üzerinden yaşamımızın güvende olmadığını çeşitli boyutlarıyla belirtmiştim.
Mobil cihazlar, bilgisayarlar, diğer elektrikli ve elektronik cihazlar üzerinden elektromanyetik dalgalar, ışınlar, yüksek frekans ve radyasyonların kirliliğini yaşam sürdüğümüz günlük doğal ortamlardaki çok daha farklı tehlikeli etkilerin içinde kalmamız mümkün olabilir.
Ateşli silah kullanmadan insanların ve tüm canlıların yaşam ortamlarının kötüleştirilebileceği, bozulabileceği yok edilebileceği bir süreçteyiz.
Elektromanyetik radyasyonların sağlığımıza etkileri çok yönlü olarak araştırmaları sürmektedir.
Elektromanyetik dalgalar yüklü bir parçacığın ivmeli hareketleriyle birbirine dik elektrik ve manyetik akım bileşenlerinin oluşturduğu düzleme dik doğrultuda her ortamda ışık hızı ile enine yayılan dalgalardır.
Elektromanyetik dalgaların oluşturduğu radyasyonlar düşük frekanstan yüksek frekans aralığına doğru radyo dalgaları, mikro dalgalar, kızıl ötesi görünür ışık, mor ötesi, x ışınları ve gama ışınlarıdır. Bilinen alfa, Beta nötron ışınları parçacık radyasyonudur.
Gözlerimizin görme zayıflığı, katarakt, gözlerin uyumunun yavaşlamasına, ayrıca işitme kaybı yasayabileceğimiz, beynimizden kalbimize tüm organlarımız ışınım etkileriyle kanser risklerine kadar etkili olabileceği şeklinde araştırmalar yapılmaktadır.
İnsan vücudu 62-80 Hz frekansta elektromanyetik dalgalarda sağlıklı yaşam sürebileceği belirtilmektedir.
Mor ötesi, x -ışınları gama ışınları direk etkileri sağlığımızı kansere kadar birçok risklerle karşı karşıya bıraktığı çeşitli sağlık örgütleri tarafından açıklanmaktadır.
Günlük yaşantımızda kullandığımız birçok elektrikli cihazlar 50 Hz frekansta çalışmaktadır. ABD de 60 Hz dir.
Alternatif (ac) akım frekansı bir (ac) sinüs dalgasının saniyede ki dönüş sayısıdır.
Frekans akımın saniyede yön değiştirme hızıdır. Birimi Hertz(Hz) dir.
Elektrik iletim hatlarında frekans 0-10 kHz aralığında kabul edilmektedir. Yaşam alanlarındaki yaklaşma sınırları projelendirme ve uygulamalarda standart olarak belirtilmiştir.
SAR Değeri ve Mobil Teknolojilerin Riskleri
Günümüzde en çok kullandığımız mobil teknolojiler ve cep telefonlarının SAR (Spesific Absorption Rate ) Özgül Soğurma Değeri akıllı telefonların ne kadar radyasyon ürettiğini gösterir. SAR değeri 0,1 W/kg önerilmektedir. ABD de 1,6 W/kg, Avrupa 'da 2 W/kg SAR WHO (Dünya Sağlık Örgütü tarafından önerilmektedir.
SAR değeri yüksek telefonların vücudumuza beyninize radyasyon yayarak zarar verdiğini WHO Dünya Sağlık Örgütü ve bilim insanları açıklamaktadır. Elektromanyetik ışınımlar İyonlaştırıcı ışınımlar Röntgen X-ışını, Gama ve Kozmik ışınları ışık gibi boşlukta dalga olarak hareket eder dalga boyları çok yüksektir. Gözle görülmezler. X ve Gama ışınları herhangi bir elektrik yükü taşımazlar kütleleri yoktur. Hem bu yüzden hem de yüksek enerji taşıdıklarından dolayı çok nüfuz edicidir.
X- (Röntgen) ışınları frekansı 3*10^15 Hertz (3 Penta Hertz), gama ışınları frekansı 30*10^19 Hertz (30 Eksa Hertz) değerindedir. Bu ışınlara fazla maruz kalınması canlıların hücrelerinde hasara uğraması DNA yapısının bozulması nedeniyle tehlikeli olduğunu bilim insanları açıklamaktadır.
İyonlaştırıcı olmayan elektromanyetik ışınımlar görünür ışık, radyo frekansı, mikro dalga olarak tanımlanır sağlığımıza etkileri bulunmadığı belirtilmekte,1-1000 Hz aralığı frekans değerindedir.
Elektromanyetik dalgalar radyasyonu elektrik, elektronik, bilişim ve dijitalleşme telekomünikasyon ve mobil teknolojiler kullanımı yeni risklerle içiçe olacağız.
Teknoloji ve Güvenlik Dengesi
Dijital çağ, teknolojik ilerlemelerle birlikte yeni riskleri de beraberinde getirmektedir. Elektromanyetik dalgalar, radyasyon ve siber saldırılar gibi tehditler, günlük yaşamımızda önemli bir yer tutuyor. Bu süreçte güvenlik önlemlerini almak ve bilinçli bir şekilde teknolojiyi kullanmak, hem bireyler hem de toplumlar için hayati önem taşımaktadır.
Adana'da yapılacak Teknofest etkinliği, bu konulara dikkat çekmek ve geleceğin teknolojilerine daha güvenli bir yaklaşım geliştirmek adına önemli bir fırsat sunmaktadır.