Ülkemizde Güneş Enerjisi Potansiyeli
Yenilenebilir enerji kaynağı Güneş %71 hidrojen,%26.5 helyum,%2.5 diğer gazlardan oluşmaktadır.
Güneşte bulunan hidrojen gazlarının helyum gazına dönüşmesi füzyon (ergime) sonucu büyük bir enerji açığa çıkar, bu enerji ısı ve ışık enerjisi olarak yayılır.
Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi (TEİAŞ) 2021 Aralık ayı Elektrik Üretim verileri raporuna göre Kurulu Gücümüz
99.819,6 Megawatt (MW).
Üretim santral sayısı 10.475
99.819,6 MW Kurulu gücün %7,83 u Güneş enerjisinden üretilmektedir.
Bu üretim sistemin de fiyatlarının çok hızlı artmasına neden olmuştur.
Ülkemizde elektriğin %25 'i doğalgaz ile üretilmesi dışa bağımlı kaynakların yerine güneş enerjisinden elektrik üretimine yatırım yapılmasının önemini ortaya koymuştur.
Güneş temiz parasız bir elektrik üretim kaynağıdır. Ancak 1 MW güneş enerji santrali (GES) kurulum maliyeti 1.000.000,00 dolar seviyesine gelmesi başlangıç yatırımın çok olduğu belirtilmektedir.
Ülkemizde toplam elektrik tüketimi yıllık 307 milyar kWh civarındadır.
GEPA araştırmalarında yıllık 380 milyar kWh elektriğin güneş elektrik santrallerinden üretim potansiyeli bulunduğunu belirtmektedir. Bu gücün 50.000 MW doğalgaz santralinin ürettiği güce eşdeğer olduğunu belirtmektedir.
Sadece Antalya’nın yıllık 24 milyar kWh güneşten elektrik üretim kapasitesi bulunabilmektedir.
Kurulu güç içinde 25.573,6 MW ile doğalgaz çevrim santralleri ilk sırada 23.280,4 MW ile ( HES) Hidroelektrik Santraller 2.sirada yer almaktadır.
2020 yılında 95.890,6 MW kurulu güç 99.819,6 MW 'a yükselmiştir.
Rüzgâr enerjisi 8834,2 MW 10.607 MW
Güneş enerjisi 6.607,4 MW 7.815 MW'a
yükselmiştir.
Ülkemizde kurulu güç artışı yenilenebilir enerji kaynakları rüzgâr ve güneş Santrallerinde çok hızlı bir artış göstermiş ve özellikle güneş enerji santralleri (GES) potansiyelimiz çok daha fazla olduğu Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı GEPA (Güneş Enerjisi Potansiyeli Atlası) na göre ülkemizde ortalama yıllık toplam güneşlenme süresi 2.741,07 saat/yıl,
ortalama günlük toplam güneşlenme süresi 7,5 saat/gün
ortalama yıllık toplam ışınım şiddeti1.527,46 kWh/m2-yil
ortalama günlük toplam ışınım şiddeti 4,18 kWh/m2-gun
Ülkemizde ve dünyada yaşanan son Covid-19 salgını ve ekonomik kriz Ukrayna Rusya savaş süresince elektrik, akaryakıt, doğalgaz fiyatları çok büyük artış göstermiştir. Bu süreç enerji kaynaklarımızın ithal olması nedeniyle ülkemizi sıkıntıya sürüklemiştir.
Ülkemizde toplam 200.000 MW güneş enerji santrali GES potansiyeli olabileceğini araştırmacılar açıklamaktadır.
Belirtilen 200.000 MW güneş enerji santralleri Antalya'dan Adana'ya kadar Toros dağlarının eteklerindeki makilik bölgelerinin güneye bakan cephelerinde tesis edilebilir.
Böylesi bir dönemde yenilenebilir enerji kaynakları güneş ve rüzgâr dan elektrik üretimi büyük önem taşımaktadır.1 MW güneş panelleri için ortalama 20.000 M2(2 ha,20 dekar) arazi gerekmektedir. 200.000 MW güneş enerji santrali GES için toplam 400.000 hektar (ha) kamuya ait tarım, hayvancılık, orman için uygun olamayacak, fazla eğimli olmayan, DSİ sulama programları dışındaki arazilerde Elektrik Dağıtım Şirketleri görüşlerine uygun bölgelerde kurulması planlanmalıdır. (En uygun bölge Toros dağlarının makilik bölgeleridir.) Hindistan’da 7.000 km sulama kanallarının üzerine kurulan güneş panelleriyle elektrik üretimi yapılmaktadır. Ülkemizde özellikle Akdeniz ve Ege bölgelerindeki sulama kanallarının üzerine güneş panelleri kaplanarak hem elektrik üretimi hem de sulama kanallarından geçen suyun buharlaşması önlenmiş olur.
200.000 MW Kurulu güce sahip güneş enerji güç santrali GES arazi ve altyapı yatırımları hariç
1.000.000 $×200.000 MW=200.000.000.000$ maliyeti olacağı yapımcılar hesaplamaktadır. 200.000 MW Kurulu güce sahip güneş enerjisi santralleri 1 MW gücündeki güneş santralı yılda yaklaşık 1.350.000 KWH elektrik üretebilir.
Bu elektriğin yaklaşık yıllık parasal değeri 2 KW saat/TL* iki yüz yetmiş Milyar karşılığı 540 Milyar TL (bir yıllık Üretim Bedeli) eder. 200.000 MW GES 100.000 MW Kurulu gücümüzün 2 katı, talep gücü 55.000 MW olup yaklaşık %370 değerindedir. İki yüz milyar dolar değerinde olacak böylesi yenilenebilir güneş enerjisi sistemleri için AB’den kredi temin edilebilir. Üretilebilecek bu güneş elektrik enerjisi Türkiye’den İspanya’ya kurulacak yaklaşık 6.500 KM 380 KV/154 KV elektrik enerjisi (Tahmini yatırım tutarı Beş milyar dolar) iletim hatlarından Almanya, Fransa, Hollanda ve İspanya gibi sanayisi gelişmiş elektrik ihtiyacını fosil yakıtlardan ve nükleer güç santrallerinden sağlayan ülkelere satılabilecektir.
Ülkemizde tüketilen elektriğin %7.83 güneşten üretilen elektrikten sağlanmaktadır.
Halen Almanya, Fransa, İspanya ve Hollanda gibi Avrupa ülkeleri kullandıkları elektriğin %25 kadarını güneşten ve yenilenebilir elektrik kaynaklarından temin etmektedirler.
GEPA Güneş enerjisi santralleri kurulabileceği yerlerin Konya, Antalya, Muğla, Mersin, Şanlıurfa illerinde planlandığı belirtilmektedir.
Adana, Gaziantep, Osmaniye, Karaman, Mardin, İzmir, Diyarbakır potansiyeli yüksek illerimizde
Ancak Güneş enerjisi santralleri kurulum maliyetleri Almanya ABD, İspanya, İtalya gibi ülkelerdeki çalışmalar ve araştırmalar çok yüksek olduğu belirtilmektedir.
Güneş enerjisi santralleri GES için kamu kuruluşları, üniversiteler, yenilenebilir enerji kooperatifleri, belediyeler izin alabilirler.
Lisanslı GES yatırımları Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından belirlenen yerlerde santral kurulumu için Bakanlık ihalesini kazananlar izin alarak yatırım yapabilirler.
Ayrıca sadece kendi elektrik ihtiyacı için kurulan projelere izin verilmektedir.
Güneş enerjisi santralleri GES iyi planlama, projelendirme bakım 25 yıl çalışabileceği belirtilmektedir.
5-7 yıl kurulum için harcanan parayı geri ödeyebilmekte kalan 18-20 yılda kesintisiz temiz enerji ve düzenli gelir getirebilmektedir.
Güneş enerjisi santralleri GES kurulumu kentlerde işyerleri konutlar çatıları, otoparklar, stadyumlar, kapalı semt pazarları çatıları, hava alanları, hastanelerin uygun yerleri çatıları, sulama kanalları yüzeyleri, uygun görülen barajların yüzeyleri, okulların, ibadethanelerin uygun yer ve çatıları ve diğer uygun alanlar.
Güneş enerjisi santralleri GES elektrik şebekesi olmayan, merkezi yerleşim yerlerinden uzakta kalan bölgelerde "of gride". Akü ve şarj kontrol sistemi ile entegre edilip depolanarak kullanılan sistem "on gride" : Şebekeye bağlı solar sistemleri güneş panelleri ile üretilen elektrik depolamadan üretildiği yerde üretildiği an tüketilen fazla üretimin dağıtım hatlarına verilerek çalışan sistemler.
Güneş enerjisi santralleri GES artırılması için kentlerde yeni yapılacak konut, işyeri ve sanayi tesislerinin elektrik ihtiyaçlarının en az %20 sini bina çatısında ve uygun yerlerinde GES yapılması zorunluluğu imar kanunu kent imar yönetmeliğine kentin güneş potansiyeline uygun olarak istenmelidir.
Fosil, petrol, kömür, doğalgaz yakıtlardan elektrik üretimi hem pahalı hem kaynaklar her geçen süre azalmaktadır.
Ayrıca bu kaynaklardan elektrik üretim sürecinde çok yoğun çevre kirliliği yaşanmaktadır.
Gelişmiş ülkeler nükleer güç santrallerini kapatmaktadır.
Ülkemizde yapılmakta olan Akkuyu nükleer güç santrali (4*1.250 MW) yerine yenilenebilir temiz enerji kaynakları kullanılmalıdır.
Gelişmiş ülkeler Füzyon hidrojen gazlarının helyum gazına dönüşmesi araştırmalarını sürdürmekte yeni elektrik üretim kaynağında önemli gelişmeler olmaktadır.
Sonuç olarak elektrik üretim ve kullanımı uygarlık, endüstri, teknoloji, sağlık, eğitim, bilişim ve dijital Teknolojiler, tarım, ulaşım ve her alanda belirleyici sürekliliği sağlayıcı kaynaktır.
Elektrik temiz, ucuz, kamusal, kaliteli olarak her an kullanıma hazır olmalıdır.
