Enerji doğadaki tüm fiziksel ve kimyasal olaylar sıcaklık, ışık, elektrik, manyetik oluşumlara dönüşümün genel adıdır.
Enerji iş yapma yeteneğidir.
Enerji yok olmaz, başka biçimlere dönüşebilir.
Enerji yaşamımızı isleyişini sürdüren hayatımızın içinde olan bir kavramdır. Enerji bir kurgunun iş yapabilme değeridir.
İnsan yaşayabilmek için aldığı yiyecek ve içecekleri oksijen ile yakarak elde ettiği enerjiyi sürekli çalışmak, dinç ve sağlıklı olmak için kullanır.
Yaşadığımız dünyada iklim ekosistem güneşten gelen ışık enerjisi ile sürer.
Dünya enerjisini büyük oranda güneşten alır.
Enerjinin maddenin bulunduğu durumlara göre çeşitli türleri vardır.
Isı enerjisi: Atomların hareket enerjisi
Kinetik enerji: Bir maddenin bir yerden başka bir yere gitmesi için gerekli enerji
Potansiyel enerji: Bir maddenin durumuna sahip olduğu enerji
Mekanik enerji: Potansiyel ve kinetik enerji toplamı
Kimyasal enerji: Yiyecek, pil ve elementlerdeki depolanan enerji
Elektrik enerjisi: Elektronların hareketinden oluşan enerji
Manyetik enerji: Sadece demir, çelik,kobalt,nikel, gibi metallerin sahip olduğu atomların dizilimine bağlı enerji
Nükleer enerji: Atomların içlerinde sakladıkları enerji Uranyum, toryum, radyum gibi elementlerde daha yoğun oluşur.
Işık enerjisi: Maddelerden yansıtıp görüntü oluşturan enerji.
Kısaca enerji çeşitliliklerini açıkladıktan sonra yaşadığımız dünyada ve ülkemizde kullanılan enerjiyi en uygun fiyatlarla sürekli ve kaliteli olarak tüketiciye sunulması ve sanayide, ulaşımda, endüstride, sağlık, eğitim ve tarımda, ısıtma ve soğutma, bilişim teknolojileri, aydınlatmada tüm yaşamımızda gereksinimlerimizi karşılamak daha konforlu yaşayabilmek daha iyi gelişebilmek daha uygar olabilmek vazgeçilmezimizdir.
Enerji olmadan yaşam mümkün değildir.
Son günlerde dünyada ve Ülkemizde enerji sorunları enerji krizleri çok önemli hale gelmiştir.
Kullanılan enerji kaynakları öncelikle fosil yakıtlı petrol ve türevleri, kömür, linyit, doğalgaz
Hidroelektrik enerji kaynakları,
Nükleer enerji kaynakları,
Yenilenebilir enerji kaynakları güneş, rüzgar, dalga, jeotermal enerji kaynakları,
Bitkisel enerji kaynakları biyogaz, biyokütle ve biyodizel yakıtlar olarak tanımlanabilir.
Ülkemizde ve dünyada elektrik enerjisi tüketimi
2021 yılı için
Çin 8,312 trilyon kwh, ABD 6,989 trilyon kwh, Hindistan 2,157 trilyon kwh, Rusya 1,324 trilyon kwh, Japonya 1,273 trilyon kwh
Brezilya 817 milyar kwh, Kanada 770 milyar kwh, Güney Kore 711 milyar kwh, Almanya 707 milyar kwh, Fransa 592 milyar kwh,22.sırada Türkiye 334 mikyar kwh. tır.
Dünyada bazı ülkelerde elektrik fiyatları, Danimarka 135 cent/kwh, Almanya 115 cent /kwh, İspanya 99 cent/kwh, İtalya 92 cent/kwh, Japonya 88 cent/kwh Fransa 63 cent/kwh, Brezilya 56 cent/kwh Türkiye 18 cent/kwh.
Güneş ve Rüzgar enerjisi ile 2021 yılında dünyada toplam 2.894 terawatt -saat (Twh) elektrik üretimi sağlandığı açıklanmaktadır. Toplam elektrik üretimindeki payı %10,2 olarak belirtilmektedir.
Türkiye 'de 2022 elektrik üretimi kurulu güç 101.815 MW ,%31 HES,%24 doğalgaz,%20,7 kömür, %10,9 rüzgar, %10,7 güneş, %1,7 jeotermal, %2,7 diğer olarak belirtilmektedir.
Ülkemizde 2021 yılı elektrik enerjisi tüketimi 307 kwh güncel tarife 3 tl fiyat ile tutarı 921 milyar civarında hesaplanmaktadır.
2022 verilerine göre dünyada enerji kullanımı fosil yakıtlar %82, hidroelektrik %6,8 yenilenebilir enerji %6,7 nükleer enerji %4,2 olduğu belirtilmektedir.Petrol dünyada günde 94 milyon varil tüketilmektedir.
Doğalgaz üretimi ABD 'de %23, Rusya 'da %21 ile en çok üreten ülkelerdir.
Ülkemizde doğalgaz tüketimi 2021 yılı itibariyle 61 milyar 552 metre küp 5,56 fiyat ile 342 milyar TL toplam olarak kullanıcılar para ödemişlerdir.
Ülkemizde yıllık 45 milyon ton yerli 85 milyon ton ithal ısınma ve elektrik üretimi için 130 milyon ton kömür ve linyit tüketilmiştir.Kömürün tonu 3,000 TL fiyatıyla yaklaşık 390 milyar TL dir.
Petrol tüketimi ise 50 milyon ton civarındadır.
Güncel petrol fiyatları varili 100 dolar civarında olup 50 milyon ton 65 milyon varil olarak kabul etmemiz halinde 8 milyar dolar (160 milyar TL) olarak hesaplanabilir.
Ülkemizde benzin fiyatları 20 TL/lt,olup 65 milyon varil petrol (1 varil petrol 159 litre) dir.9,335 milyar litre benzin ve dizel karşılığı 180 milyar ödenmektedir.
Dünyada kömür ve linyit rezervleri 1,07 trilyon ton olduğu tahmin edilmektedir.Yıllık 8 milyar ton kömür üretilmektedir.Çin dünyada kömür ve linyit üretiminin yüzde 45' ini tek başına yapmaktadır.
Dünyada yaklaşık 140 yıllık kömür ve linyit rezervleri olduğu tahmin edilmektedir.
2021 yılı itibariyle 206 trilyon metreküp doğalgaz rezervi olduğu tahmin edilmektedir.
2020 yılında toplam 4,72 trilyon metreküp doğalgaz tüketimi yapılmıştır.Buna göre dünya doğal gaz rezervleri 40-60 yıl arası olduğu tahmin ediliyor.
Petrol rezervleri ise yaklaşık 150 yıl kadar olduğu açıklanmaktadır.
Dünya elektrik üretiminin %11 nükleer enerji santrallerinden üretilmektedir. Fransa %72, Ukrayna %55, Belçika %50, İsveç %40, Güney Kore %27,ABD %20 kadar elektrik üretimini nükleer enerji santrallerinden üretmektedir.
Nükleer santraller radyoaktif atıkların, insan ve çevre sağlığı risklerini çözememiştir.
Nükleer santraller ABD 104, Fransa 58, Japonya 50, Rusya 33 adet işletme halindedir.
Radyasyon partiküller veya elektromanyetik dalgalar halinde enerji ışınımı demektir. Radyasyon yıllar süren doğal bir olaydır.
Nükleer enerji santrallerinden elektrik üretimi için uranyum kullanılmaktadır. Gelecekte uranyum yerine toryum kullanılma çalışmaları yapılmaktadır.
Dünyada yıllık uranyum üretimi 40. 000 ton civarındadır.
Dünyanın kesinleşmiş uranyum rezervleri 1,5 milyon ton civarındadır.50 yıllık tahmini rezervleri bulunmaktadır.
Ülkemizin uranyum rezervleri 10.000 ton civarındadır. Akkuyu Nükleer Güç Santrali (5.000 MW) kurulu güç için 5 -6 yıl rezerv olabilir. Ancak Ülkemizde uranyum madenciliği çevre ve sağlık üzerindeki büyük riskler nedeniyle çok uygun olmadığı uzmanlar tarafından belirtilmektedir.
Toryum dünya rezervi 1.780.000 ton, Türkiye rezervi ise 790.000 ton civarındadır.
Türkiye dünya toryum rezervlerinin %45 i kararıdır.
Araştırmalara göre petrol, kömür, linyit, doğalgaz gaz gibi fosil yakıtlar ile nükleer enerji santralleri yakıtı uranyum rezervleri yaklaşık 100-150 yıl kadar yetebileceği tahmin edilmektedir.
Hidroelektrik enerji potansiyeli dünya ve ülkemizde elektrik ihtiyacının %20 sini üretebilecek kadardır. Güneş, rüzgar ve jeotermal kaynaklardan %25 kadar elektrik üretimi yapılabileceği belirtilmektedir.
Enerji üretimi ve verimliliği önemli bir konu olarak tüm dünya teknolojileri, endüstri ve uygarlıklarının önünde çözülmesi gereken yaşam için en önemli konudur.
Endüstri 4.0 bilişim teknolojileri ve dijitalleşmenin endüstriyi geliştirmesidir. Klasik sanayi yerine az yer kaplayan,az enerji tüketen, az ısı üreten yüksek güvenilirlikte donanımlı işletim ve yazılım sistemlerinin kaynak ve bellek kullanımı olmasıdır. Ayrıca İOT (İnternet of Things) yeryüzündeki tüm cihazların birbirleriyle veri ve bilgi alışverişi, akıllı elektronik sistemler gelişebilecektir.
Dünyada özellikle ABD 'de güneş enerjisinin füzyon etkisi ile (hidrojenin ısı ile helyuma dönüşmesi) elektrik üretiminde yeni bir dönem olacağı çalışmaların son aşamaya geldiği belirtilmektedir.
Bir diğer önemli konu da üretilen elektriğin istenilen miktarda ve boyutta depo edilebilmesidir.
Henüz bu teknik konu tüm dünyanın önünde çözüm beklemektedir.
Elektrik olmadan aydınlatmadan, dijital teknolojilere ,sanayi , eğitim, ulaşım, tarım, sağlık, üretim ve tüm alanlarda geleceğimizi ve uygarlıklarımızı sürdürebilmemizi sağlayacaktır.