Türkiye devrimci hareketinden Ermenistan’a gidip oraya yerleşen bir arkadaşım Suriye olayları başlayınca, “Ermenistan’dan sonra Ermenilerin en rahat en mutlu  yaşadığı ülke Suriye’dir; Ermeniler  liyakatları uygunsa her devlet kurumuda göreve gelir, bu yüzden bakan olan, Ordu’nun üst seviyesinde görevler alan Ermeniler vardır. Ayrıca Suriye’de  olan yarı laik sistem sayesinde Kadınlarla Alevilerde hem  rahat hem de mutlu yaşarlar. Bütün bunlar Baas Partisi yönetimin başında olan Esad ailesinin Alevi oluşu ile bağlantılıdır” demişti. 

İktidarda olan Arap Sosyalist Baas Partisi,  güçlenmekte olan Sosyalizm rüzgarından etkilenerek 1947 de Arap milliyetçisi bir parti olarak kuruluyor. 

Temelde Sünni çoğunluğun inanışına bağlı olunup, eğitimde vs Sünniliği uygulasa da başında Alevi kökenli Nusayri denilen Esad  ailenin bulunması Suriye’de yarı laik bir sistemin varoluşunu sağlıyordu. Sonuç olarak sosyal hayatta laik bir yaşam vardı; kadınların giyimine kuşamına karışılmıyor, kadınlar okuyordu,  her inanca saygılı davranılıyordu. 

Sanırım süreç içinde iktidarda olan, bakan, ordu komutanı gibi yetkili mevkilerde bulunan Sünniler bürokratlar, ABD emperyalizminin desteklediği Şeriatçı örgütlerle uzlaşarak Esad ailesini iktidardan atıp, ülkeyi Emperyalizmin güdümündeki Şeriatçı yapıyla ortaklaşa yönetmek istediler. Bu Esad’a karşı bir nevi  darbeydi.

Şimdi bu durumu düşününce, keşke Esad seçimlerde aday olmayıp, iktidarı Sünni bürokrasiye devretseydi diyorum. 

Şimdi anlaşıldığı kadarıyla hükümeti, Orduyu elinde bulunduran Sünni bürokrasi, Esad’ı kovup, iktidarı Emperyalizminin uzantısı Şeriatçı yapılarla paylaşacak. Haberlerden anlaşıldığı gibi, başbakanda dahil bakanlar, ordu komutanları yerlerinde kalıp, emperyalizmin uzantısı Şeriatçı güçlerle iktidarı paylacaklarmış; yani Alevi olan Esad dışında bakanlarla ordu komutanları görevlerine devam ediyorlar. Bunun için AKP yetkilisi Şam gerçek sahiplerinin eline geçti diyebiliyor.  

Bundan sonra Suriye ne olacak? Sosyal hayatta hüküm süren  o yarı laik sistem yıkılıp, Şeriat kurallarının adım adım keskinleştiği bir sistem oluştulacak. 

Böylece yani laikliğin yıkılması ile kadın hakları yerle bir edilecek, kadınlar peçeye sokulup, sosyal hayatın dışına itilecek. Bundan sonra Suriye’de  yarı laik sistem sayesinde  rahat yaşayan başta kadınlar olmak üzere Ermenileri, Alevileri çok kötü günler bekliyor diyebiliriz. Belki insanlık bu olanları görüp Laikliğin değerini daha iyi anlayabilecek diye umut edebiliriz.  

Kısaca Suriye’de Laiklik kaybetti,  bunun sonucunda Kadınlar, Ermeniler, Aleviler çok kötü günlerde yaşayacaklar, Suriye onlara zehir zıkkım olacak. 

Rıza Aydın.