Banka veya kredi kartının kötüye kullanılması, Türk Ceza Kanunu’na göre suçtur ve ciddi hukuki sonuçlar doğurabilir. Bu suç, kart sahibinin rızası olmadan kartın başkaları tarafından izinsiz kullanılması veya amacı dışında harcama yapılması durumunda ortaya çıkar.
Kanuni Düzenleme ve Cezalar
Türk Ceza Kanunu’nun 245. maddesi, banka veya kredi kartının kötüye kullanımını düzenlemektedir. Buna göre:
- Başkasına ait banka veya kredi kartını her ne suretle olursa olsun ele geçirip veya elinde bulunduran, kart sahibinin rızası olmadan bunu kullanarak kendisine veya başkasına yarar sağlayan kişi cezalandırılır.
- Suçun cezaları, işleniş şekline ve yapılan haksız kazancın büyüklüğüne göre değişiklik göstermektedir. Hapis cezası ve adli para cezası gibi yaptırımlara tabi tutulabilir.
Banka veya Kredi Kartının Kötüye Kullanım Türleri
- Kredi kartı bilgilerinin çalınarak izinsiz harcama yapılması
- Kartın kaybolması veya çalınması halinde, kart sahibinin izni olmadan kullanılması
- Kartın kötüye kullanılmasını sağlayacak sahte belgeler veya bilgilerle işlem yapılması
Bu tür bir suçla karşılaşıldığında, mağdur kişi derhal bankasına başvurarak kartını iptal ettirmeli ve savcılığa suç duyurusunda bulunmalıdır.
Suçun Hukuki Nitelikleri
1. Suçun Faili ve Mağduru
- Bu suç, herhangi bir kişi tarafından işlenebilir.
- Mağdur genellikle kart sahibidir, ancak Yargıtay’a göre, kart henüz kullanılmamışsa mağdur banka olmaktadır.
2. Suçun Maddi Konusu
- Banka veya kredi kartları suçun konusunu oluşturur.
- Banka kartı: Bankacılık hizmetlerinden yararlanmayı sağlayan bir karttır.
- Kredi kartı: Bankanın sağladığı kredi imkanlarını kullanmaya yarayan karttır.
3. Suçun Gerçekleşme Şekilleri
- Gerçek bir banka veya kredi kartının kötüye kullanılması: Kart sahibinin rızası olmadan kullanılması veya kullandırılması ile haksız yarar sağlanmasıdır.
- Sahte banka veya kredi kartı kullanımı: Sahte kartın üretilmesi, satılması, devredilmesi veya kabul edilmesi ayrıca suç sayılmaktadır.
- Sahte banka veya kredi kartı kullanarak yarar sağlama: Daha ağır cezalar gerektiren bir suçtur.
Ceza Hukuku Açısından Değerlendirme
- Kast: Suçun oluşması için failin bilerek ve isteyerek hareket etmesi yeterlidir.
- İlgilinin rızası: Kart sahibinin rızası varsa suç oluşmaz.
- Teşebbüs: Suçun işlenmesine kalkışılıp tamamlanmaması durumunda teşebbüs hükümleri uygulanır.
- İştirak: Suça ortak olanlar genel iştirak hükümlerine göre sorumlu tutulur.
- İçtima: Kartın hukuka aykırı olarak ele geçirilmesi hırsızlık, dolandırıcılık gibi suçlarla birleşebilir ve faile her suçtan ayrı ceza verilir.
Özel Durumlar ve Cezasızlık Halleri
- Yakın akrabalık ilişkisi bulunan bazı kişiler arasında işlenirse fail cezalandırılmaz.
- Eşler arasında,
- Üstsoy, altsoy veya kardeşler arasında,
- Aynı konutta yaşayan kişiler arasında.
Yargıtay Kararları Işığında Uygulama
- Başkasına ait kartla sahte işlem yapmak, mağdur banka olduğu için hırsızlık veya dolandırıcılık suçunu oluşturabilir.
- ATM’de başkalarının parasını kendi hesabına aktaran fail, bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle hırsızlık suçundan cezalandırılır.
- Sahte kimlik kullanarak kredi kartı çıkartan fail, sahte belge düzenleme ve banka dolandırıcılığı suçlarından cezalandırılır.
Sonuç
Banka veya kredi kartının kötüye kullanılması, mal varlığı aleyhine işlenen ciddi suçlardan biridir. Mağdurların hızlı şekilde bankalarıyla iletişime geçerek kartlarını iptal ettirmeleri ve suç duyurusunda bulunmaları gerekmektedir. Suçun ağırlığına göre hapis cezası ve adli para cezası gibi yaptırımlar uygulanabilmektedir.
Av. Gizem Gül Uzun
