Duruşmada Ses, Fotoğraf veya Video Kaydı Alma Suçu ve Cezası
Duruşmada ses, fotoğraf veya video kaydı alma suçu, bir mahkeme veya yargı sürecinde, duruşmaların ses, fotoğraf veya video kaydını izinsiz olarak alma veya yayınlama eylemidir. Bu suç, mahkeme kararı olmadan yargı sürecinin doğru işleyişini engelleyebilir ve güvenilirliğini sarsabilir.
Duruşmada ses, fotoğraf veya video kaydı alma suçu, ülkeden ülkeye değişen farklı yasalara tabi olabilir. Bazı ülkelerde, bu suç cezai bir suç olarak kabul edilir ve ciddi cezalar gerektirirken, diğer ülkelerde ise sadece bir suç teşkil edebilir.
Duruşmada ses, fotoğraf veya video kaydı alma suçu işleyen kişiler, mahkeme kararlarına uymayan ve yargı sürecinin doğru işleyişini engelleyen suçlu olarak kabul edilirler. Bu nedenle, bir duruşmada ses, fotoğraf veya video kaydı yapmadan önce, ilgili ülkenin yasalarını incelemek ve mahkeme kararlarına saygı göstermek önemlidir.
Bu suç, bir mahkeme salonunda, yargılama sırasında veya jüri heyeti önünde gerçekleştirilen bir duruşmada işlenebilir. Bu tür kayıtlar, bir davayı etkileyebilir ve adalet sisteminin işleyişine müdahale edebilir.
Duruşmada ses, fotoğraf veya video kaydı alma yasağı CMK m. 183’te düzenlenmiştir.
Duruşmada ses, fotoğraf ve video kaydı alma yasağının düzenlenme amacı, adil bir yargılanma sürecinin gerçekleştirilmesidir. Bu durum taraflardan herhangi birinin mağduriyet yaşamaması için önem arz etmektedir
Duruşmada ses, fotoğraf veya video kaydı alma yasağı CMK m. 183’te şu şekilde düzenlenmiştir:
Madde 183 – (1) 180 inci maddenin beşinci fıkrası ile 196 ncı maddenin dördüncü fıkrası hükmü saklı kalmak üzere, adliye binası içerisinde ve duruşma başladıktan sonra duruşma salonunda her türlü sesli veya görüntülü kayıt veya nakil olanağı sağlayan aletler kullanılamaz. Bu hüküm, adliye binası içerisinde ve dışındaki diğer adlî işlemlerin icrasında da uygulanır.
İlgili maddeden görüleceği üzere, adliye binası içerisinde veya duruşma başlamasının ardından her türlü iletişim aracı kullanılarak kayıt alma yasaklanmıştır.
Söz konusu aletler; her türlü ses kaydı alan cihazlar, telefon, kameralardır.
Duruşmalar kural olarak aleni şekilde gerçekleştirilir. Duruşmaların naklen yayımlanması, aleniyet kapsamında değildir. Bu durum, “masumiyet karinesi”ne engel teşkil etmektedir.
Yine madde metninde, yalnızca adliye binası belirtilmemiş, aynı zamanda adli işlemlerin icrasında da ses, fotoğraf ve video kaydının alınması yasaklanmıştır. Yani kolluk birimleri, hâkim veya Cumhuriyet Savcısı tarafından yapılan işlemler sırasında da bu yasak söz konusudur. Bu düzenleme ile tanık, mağdur ve sanık koruma altına alınmıştır.
Bazı durumlarda tutanak tutulması amacıyla Kanunlarla izin verilen ses ve görüntü kayıtları da alınmakta olup bu durum yasak kapsamında değildir. Örneğin tarafların talebi veya hakimin kararıyla duruşmaların kamera ile ses ve görüntü kaydı alınarak kayda alınması mümkündür.
Duruşmada Ses, Fotoğraf Veya Video Kaydı Almanın Cezası Nedir?
Ses ve görüntülerin kayda alınması suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 286. maddesinde düzenlenmiştir.
Madde 286- (1) Soruşturma ve kovuşturma işlemleri sırasındaki ses veya görüntüleri yetkisiz olarak kayda alan veya nakleden kişi, altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Görüleceği üzere; duruşmalarda ses, fotoğraf ve video kaydı almanın cezası, 6 aya kadar hapis cezasıdır.
Duruşmada Ses, Fotoğraf Veya Video Kaydı Alma Suçunun İstisnaları Nelerdir?
Duruşmada Ses, Fotoğraf Veya Video Kaydı Alma Yasağının iki istisnası bulunmaktadır. Bu istisnalar:
Ceza Muhakemesi Kanunu m. 180/5,
Ceza Muhakemesi Kanunu m. 196/4.
Ceza Muhakemesi Kanunu m. 180/5 hükmü “İstinabe olunan mahkeme, büyükşehir belediye sınırları içerisinde ise, ilgililer kendi yargı çevresinde bulunmasa da büyükşehir belediye sınırları içerisinde yerine getirilmesi gereken istinabe evrakını geri çevirmeksizin gereğini yapar.” şeklinde düzenlenmiştir.
Bu durumda, tanığın veya bilirkişinin istinabe yoluyla dinlenmesi halinde, kayıt yapılabileceği düzenlenmiştir. Böylece ceza muhakemesi ilkelerinden “yüzyüzelik ilkesi”nin mevcut şartlar içerisinde gerçekleştirilmesi amaçlanmıştır.
Ceza Muhakemesi Kanunu m. 196/4 hükmü “Hâkim veya mahkemenin zorunlu gördüğü durumlarda, aynı anda görüntülü ve sesli iletişim tekniğinin kullanılması suretiyle yurt içinde bulunan sanığın sorgusu yapılabilir veya duruşmalara katılmasına karar verilebilir.”şeklinde düzenlenmiştir.
Bu durumda ise; beş yıldan az cezayı gerektiren suçlarda istinabe yoluyla sanığın dinlenebileceği, esas mahkeme ile sanığın dinleneceği mahkeme arasında bağlantı kurularak sanığın sorgusunun alınabileceği düzenlenmiştir.
Bazı kişiler neden duruşmada ya da asliyede video kaydı alma yeltenimi gösterir?
Duruşmada video kaydı alan kişilerin neden aldıkları değişebilir. Bazı insanlar duruşmada video kaydı alarak, yargılamayı daha yakından takip etmek isteyebilirler. Bu kayıtlar, daha sonra duruşmada geçenleri hatırlamak ve anlamak için kullanılabilir.
Bazı insanlar duruşmada video kaydı alarak, adalet sisteminin doğru işleyip işlemediğini gözlemlemek isteyebilirler. Bu kayıtlar, yargıç, jüri ve avukatların davranışlarını gözlemlemek için kullanılabilir.
Ancak, duruşmada video kaydı alma nedenleri ne olursa olsun, bu eylem yasal olmayabilir ve suç teşkil edebilir. Bu nedenle, duruşmalarda ses, fotoğraf veya video kaydı yapmanın yasal olup olmadığı konusunda bilgi sahibi olmak önemlidir. Ayrıca, duruşmada video kaydı alanların, kaydı yasal olmayan amaçlarla kullanmamaları gerekir.
Bazı kişiler ise, duruşmanın tam ve doğru bir şekilde kaydedilmesi için video kaydı yaparlar. Bu kayıtlar, ileride yapılabilecek olan itirazlar veya davalar için delil olarak kullanılabilir.
Ancak, bazı kişiler mahkeme sürecinde yasal olmayan şekilde video kaydı yapabilirler. Bu kişiler, duruşmanın sonucunu etkilemek veya başkalarına zarar vermek için kayıt yapabilirler. Bu, yasal olmayan bir davranıştır ve cezai yaptırımlara tabi tutulabilir.
Duruşmada video kaydı alan kişilerin neden aldığına ilişkin birkaç olası neden şunlar olabilir:
İzlemek için kayıt: Duruşma, belirli bir konuda önemli bir kanıt veya tartışmayı içerebilir. Kayıt yapan kişi, duruşma sonrasında kaydı izleyerek notlar alabilir veya bu kaydı gelecekteki bir inceleme için saklayabilir.
Kanıt olarak kullanmak için kayıt: Duruşmada elde edilen bilgi veya kanıtlar, ileride farklı bir dava veya duruşmada kullanılabileceği için kaydedilebilir.
Halkın bilgilendirilmesi: Bazı insanlar, adalet sistemi hakkında daha fazla bilgi edinmek ve duruşmaların nasıl işlediğini görmek isteyebilirler. Bu nedenle, duruşmayı videoya kaydederek başkalarıyla paylaşabilirler.
Ancak, duruşmada video kaydı alma eylemi yasa dışı olduğundan, herhangi bir nedenle yapılması uygun değildir ve yasal sonuçları ciddi olabilir. Bu nedenle, duruşma sırasında herhangi bir kayıt yapmadan önce yasalara ve duruşma salonunda belirtilen kurallara uyulması gerekir.