Genel Olarak

İhmali davranışla kasten öldürme, kişinin hukuksal olarak yükümlü olduğu belli bir icrai davranışı yapmaması nedeniyle ölüm sonucunun doğmasına neden olmasıdır.

Suçun hukuksal konusunu yaşam hakkı oluşturmaktadır. Bu konuda icrai davranışla kasten öldürme suçunda anlatılan esaslar geçerlidir.

Fail ve Mağdur

Bu suçun faili, sonucu önleme konusunda belli bir icrai davranışta bulunma yükümlülüğü altında olan kişiler olabilir.

Suçun Maddi Konusu

Suçun maddi konusunu canlı bir insan oluşturmaktadır.

Eylem

Suçun hareket ögesini, kişinin yükümlü olduğu belirli bir icrai davranışı gerçekleştirmemesi oluşturmaktadır. Ancak suçun oluşabilmesi için sonucu önlemek yönünde soyut bir ahlaki yükümlülüğün varlığı yeterli değildir; bu konuda hukuksal bir yükümlülüğün varlığı gerekir.

Kişinin yükümlü olduğu belli bir icrai gerçekleştirmemesi dolayısıyla ortaya çıkan ölüm sonucundan sorumlu tutulabilmesi için bu sonucun oluşumuna neden olan ihmali davranışın icrai davranışa eşdeğer olması gerekir.

İhmali ve icrai davranışın eşdeğer kabul edilebilmesi için üç durumdan birinin varlığına bağlıdır.

*Yasadan doğan yükümlülük: Kişinin, belli bir icrai davranışta bulunmak yönünde yasal düzenlemelerden kaynaklanan bir yükümlülüğü varsa ihmali davranış icrai davranışa eşdeğer sayılır.

Velayet ilişkisinin gereği olarak ana ve babanın çocukları üzerinde koruma ve gözetim yükümlülüğü Türk Medeni Yasasından kaynaklanmaktadır.

Kolluk görevlilerinin ya da itfaiye personelinin insanların can ve mal güvenliğine ilişkin gerekli tedbirleri alma konusunda yasadan doğan yükümlülükleri vardır.

Örneğin bir polis memuru, sokakta eşini bıçaklayan kocayı görmesine karşın müdahale etmek yerine olayı seyreder ve kadın ölürse kasten öldürme suçunun ihmali davranışla işlenmesinden sorumlu olur.

Sözleşmeden doğan yükümlülük: Kişinin belli bir icrai davranışta bulunmak yönünde sözleşmeden kaynaklanan bir yükümlülüğü varsa ihmali davranış icrai davranışa eşdeğer sayılır.

Sözleşmenin yazılı olması gerekmez.

Örneğin plajdaki can kurtaran kendi bölgesinde bulunan turisti ölüme terk ederse kasten öldürme suçunun ihmali davranışla gerçekleşmesinden sorumlu olur.

Önceden yapılan tehlikeli eylemden doğan yükümlülük: Örneğin taksirle bir trafik kazasına neden olan kişi kaza sonucunda yaralanan kişilerin bir an önce tedavi edilmelerini sağlama konusunda bir yükümlülük altına girmektedir.

İhmali davranışla kasten öldürme suçu, sonuçlu bir suçtur. Bu suçun oluşması için ölüm sonucunun ortaya çıkması gerekir.

Tipikliğin Manevi Unsuru

İhmali davranışla kasten öldürme suçu, kasten işlenebilen bir suçtur. Bu suç olası kastla da işlenebilir. Failin saiki veya amacı önem taşımaz.

Hukuka Aykırılık Unsuru

İlgilinin rızası, bu suçta bir hukuka uygunluk nedeni değildir.

Suçun Özel Görünüş Biçimleri

Teşebbüs

Bu suça teşebbüsün mümkün olup olmadığı tartışmalıdır. Genel görüşe göre olası kastla işlenen suçlara teşebbüs mümkün olmayacağından teşebbüs mümkün değildir.

İştirak

Bu suça iştirak mümkündür. Ancak bunun için failler arasında birlikte suç işleme kararının bulunması gerekir.

Belli bir icrai davranışta bulunma yükümlülüğü altında olan kişiye, icrai davranışı yapmaması konusunda karar verdirilmesi durumunda azmettirme söz konusu olur.

İcrai davranışla işlenebilen suçlara, ihmali bir davranışla yardım edilmesi durumunda ortaklaşa faillik söz konusu olmaz.

İçtima: İhmali davranışla kasten öldürme suçunda zincirleme suç hükümleri uygulanmaz.

Bir ihmali hareketle birden çok suçun oluşması durumunda gerçek içtima hükümleri uygulanır.

Muhakeme ve Yaptırım

Suçun soruşturma ve kovuşturması resen yapılır, şikayet aranmaz.

İhmali davranışla kasten öldürme suçu, Türk Ceza Kanunu’na göre (TCK) genellikle failin ölüm sonucunu, doğrudan bir eylem yerine ihmali davranışlarla meydana getirmesi durumu ile ilgilidir. İhmali davranışla kasten öldürme suçunun işlenebilmesi için, failin ölüme sebebiyet verecek şekilde hareket etmemesi, yükümlü olduğu koruma, önlem veya müdahale görevini yerine getirmemesi gerekir.

Türk Ceza Kanunu'nda, failin yükümlü olduğu görevleri yerine getirmemesi durumunda, ölüm sonucunu bilerek veya istemeyerek sonuçlandıran kişi, kasten öldürme suçundan yargılanabilir. İhmali davranışla kasten öldürme suçunun düzenlendiği bazı önemli maddeler ve Yargıtay kararları şu şekilde özetlenebilir:

İhmali Davranışla Kasten Öldürme Suçu (TCK Madde 81 ve 85)
TCK 81 – "Kasten öldürme" suçu, bir insanın kasten öldürülmesiyle ilgili düzenlemeleri içerir. Ancak bu suçun faili, eylemi aktif şekilde gerçekleştirmez, doğrudan ölümün meydana gelmesini engelleme yükümlülüğünü yerine getirmeyerek fail olur.

TCK 85 – "İhmali Davranışla Kasten Öldürme" düzenlemesi, kişinin üzerinde bulunduğu koruma yükümlülüğünü yerine getirmemesi nedeniyle kasten öldürme suçunun işlenmesini ifade eder. Bu suç, özellikle bakıcı, doktor veya başka yükümlülük altındaki kişilerin ihmali sonucu ölüme neden olmaları durumunda söz konusu olabilir.

Yargıtay Kararları
Yargıtay, ihmali davranışla kasten öldürme suçlarıyla ilgili birçok karar vermiştir. Bu kararlar, çeşitli durumlarda failin ne şekilde cezalandırılması gerektiğine dair emsal oluşturur. Bazı örnek kararlar:

Yargıtay 1. Ceza Dairesi, 2014/12418 E., 2016/10144 K.

Olayda, bakıcı, bakmakla yükümlü olduğu yaşlı kadının ölümüne sebebiyet vermiştir. Yargıtay, bakıcının sorumluluğu ve ihmali davranışlarının kasten öldürme suçunu oluşturduğuna karar vermiştir.

Yargıtay 12. Ceza Dairesi, 2013/346 E., 2015/1679 K.

Bir sağlık çalışanının, hastanın hayati risk taşıyan durumunu fark etmesine rağmen gerekli müdahaleyi yapmaması sonucu ölüm gerçekleşmiştir. Yargıtay, sağlık personelinin ihmali davranışı nedeniyle kasten öldürme suçunun işlendiğine hükmetmiştir.

Yargıtay 9. Ceza Dairesi, 2012/15318 E., 2013/823 K.

Bir ebeveynin çocuğuna uyguladığı kötü muamele sonucunda, çocuğun ölümüne sebep olan ihmal, Yargıtay tarafından kasten öldürme olarak değerlendirilmiştir. Bu tür olaylarda, çocuğun bakımıyla ilgili yükümlülükleri yerine getirmeyen ebeveynin cezalandırılmasına karar verilmiştir.

Önemli Noktalar
İhmali davranışla kasten öldürme suçunun işlenebilmesi için failin ölüm sonucunu engellemeye yönelik hareket etme yükümlülüğü bulunduğu bir durumda bu yükümlülüğünü ihlal etmesi gerekmektedir. Bu yükümlülük, özellikle bakım, koruma veya tıbbi müdahale gibi alanlarda öne çıkar.

Yargıtay kararları, failin eyleminin kasıt içerip içermediğini belirlerken, ölüme sebebiyet veren ihmalin derecesine dikkat eder. Yargıtay, ihmalin kasıtlı olup olmadığını değerlendirirken, failin dikkatli ve tedbirli davranma yükümlülüğünü yerine getirmemesi halinde, cezai sorumluluğu belirler.