Giriş
Shakespeare, 16. yüzyıl İngiliz edebiyatının en çok tanınan isimlerinden biridir. “Macbeth”, “Othello” ve “Romeo ve Juliet” gibi eserleriyle tanınan oyun yazarı, İngilizce dilinin gelişimine ve tiyatro sanatının evrimine büyük katkıda bulunmuştur. Bunun yanısıra Shakespeare, hayatı boyunca çokça sone de yazmıştır. Bu yazıda sizlerle 18. Sone’nin çevirisini ve derinlemesine bir incelemesini yapacağım.
William Shakespeare[i]
18. Sone ve Çevirisi
| 1. Shall I compare thee to a summer’s day? | Seni bir yaz gününe benzetmeli miyim? |
| 2. Thou art more lovely and more temperate. | Sen çok daha güzel ve ılımlısın. |
| 3. Rough winds do shake the darling buds of May, | Sert rüzgarlar sarsar Mayıs’ın sevimli tomurcuklarını, |
| 4. And summer’s lease hath all too short a date. | Ve kısadır yazın kira kontratı. |
| 5. Sometime too hot the eye of heaven shines, | Gökyüzünün gözü çok sıcaktır zaman zaman, |
| 6. And often is his gold complexion dimmed; | Ve soluktur altın teni; |
| 7. And every fair from fair sometime declines, | Ve bazen azalır her güzellik, |
| 8. By chance, or nature’s changing course, untrimmed; | Şans eseri, veya doğanın kanunuyla, dokunulmamış; |
| 9. But thy eternal summer shall not fade, | Ama senin sonsuz yazın hiç bitmemeli, |
| 10. Nor lose possession of that fair thou ow’st, | Sahip olduğun güzelliğin sonu gelmemeli, |
| 11. Nor shall death brag thou wand'rest in his shade, | Ölüm, gölgesinde dolaştığın zaman bile övünmemeli, |
| 12. When in eternal lines to Time thou grow'st. | Zamana karşı bu sonsuz satırlarda var oldukça sen. |
| 13. So long as men can breathe, or eyes can see, | Nefes aldıkça, yahut gözleri gördükçe insanoğlunun, |
| 14. So long lives this, and this gives life to thee. | Yaşayacak bu ve yaşatacak seni. |
Sonenin Yorumlaması
Sone’de Shakespeare aşık olduğu kadından bahsediyor. “Seni bir yaz gününe benzetmeli miyim?” derken kadının güzelliğine ve canlılığına değiniyor. Yaz günleri akla “mutluluk, canlılık, güzellik, hayat enerjisi” gibi kavramları getiriyor, Shakespeare de sevdiceğine karşı bu hisleri beslediğinden böyle bir cümle kuruyor. Fakat sonenin devamında kadının bir yaz gününden bile daha güzel ve kalıcı olduğunu söylüyor. Yaz günleri her ne kadar sıcak olsa da, bazen sert rüzgarlar estiriyor ve yaz sadece 3 ay sürüyor, “yazın kira kontratı” derken Shakespeare bundan bahsediyor; kısacası en güzel mevsim olan yazın bile kusurlarının olduğuna değiniyor ve kadını en güzel mevsimden bile daha güzel bulduğunu belirtiyor.
Shakespeare bu soneyi yazarak, kadını ölümsüzleştiriyor. Üstünden yaklaşık 500 yıl geçmiş olsa da, bu soneyi okumamız bunun en büyük örneğidir.
Sonuç
Bu yazıda, Shakespeare'in ünlü 18. Sonesi üzerine bir çeviri ve yorum sunmak istedim. Metnin, Shakespeare'in aşk ve ölümsüzlük temasını ustalıkla işlediği, güçlü metaforlarla dolu olduğu açıkça görülebilir. Umarım bu yazı, okuyuculara Shakespeare'in şiirsel dehasını daha yakından tanıma fırsatı sunmuştur.
