Nafakanın kaldırılması nedenleri nelerdir?

Nafaka nedir?

4721 Sayılı TMK hükümlerine göre herkes, yardım etmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan üstsoyu ve altsoyu ile kardeşlerine nafaka vermekle yükümlüdür. Kardeşlerin nafaka yükümlülükleri, refah içinde bulunmalarına bağlıdır. Boşanma davalarında ise, bu durum yoksulluk nafakası olarak karşımıza çıkmaktadır. Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan malî gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir ve nafaka yükümlüsünün kusuru aranmaz.
 Boşanma davasında kişi, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla nafaka isteyebilmektedir. Belirtmekte fayda vardır ki, nafaka borcu aile hukukundan doğan kişisel bir borçtur.

Nafaka türlerini inceleyecek olursak,

Tedbir Nafakası: Tmk'da "Boşanma veya ayrılık davası açılınca hâkim, davanın devamı süresince
gerekli olan, özellikle eşlerin barınmasına, geçimine, eşlerin mallarının yönetimine ve çocukların
bakım ve korunmasına ilişkin geçici önlemleri re'sen alır." ibaresi yer almaktadır. Bu ibareye dayanarak hakim, dava süresince eşlerden birinin diğerine barınması ve geçimine ilişkin olarak tedbir nafakası ödemesine hükmedebilmektedir. Bu nafaka türü dava süresince ödenmektedir.

Yoksulluk Nafakası: Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak
koşuluyla geçimi için diğer taraftan malî gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir ve nafaka yükümlüsünün kusuru aranmaz.  Yoksulluk nafakasının toptan veya durumun gereklerine
göre irat biçiminde ödenmesine karar verilebilir.

Katılım (İştirak) Nafakası: Velayeti kullanması kendisine verilmeyen eşin, çocuğun bakım ve  
eğitim masraflarına katılmak üzere ödediği nafaka türüdür.

Yardım Nafakası: Herkes, yardım etmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan üstsoyu ve
altsoyu ile kardeşlerine nafaka vermekle yükümlüdür. Kardeşlerin nafaka yükümlülükleri, refah içinde bulunmalarına bağlıdır. Bu nafaka türü yardım nafakası olarak karşımıza çıkmaktadır.

Nafakanın kaldırılması nedenleri nelerdir?

Nafakanın kaldırılmasına sebebiyet verecek haller kanunda belirtilmiştir. Kanun hükmüne göre, bazı hallerde nafakanın kendiliğinden kalkacağı bazı hallerde ise nafakanın kaldırılmasının mahkeme kararına bağlı olduğuna değinilmiştir. İnceleyecek olursak,

Nafakanın Kendiliğinden Kalkacağı Haller

Alacaklı Tarafın Yeniden Evlenmesi

İrat biçiminde ödenmesine karar verilen nafaka, alacaklı tarafın yeniden evlenmesi ile kendiliğinden ortadan kalkar.

Taraflardan Birinin Ölümü

İrat biçiminde ödenmesine karar verilen nafaka, alacaklı tarafın taraflardan birinin ölümü hâlinde kendiliğinden kalkar

Nafakanın Kaldırılması İçin Mahkeme Kararı Gerekli Olan Haller

Alacaklı Tarafın Evlenme Olmaksızın Fiilen Evliymiş Gibi Yaşaması
Alacaklı Tarafın Yoksulluğunun Ortadan Kalkması
Alacaklı Tarafın Haysiyetsiz Hayat Sürmesi

Gibi hallerde nafaka mahkeme kararıyla kaldırılabilir.

Belirtmekte fayda vardır ki, tarafların malî durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin gerektirdiği hâllerde iradın artırılması veya azaltılmasına karar verilebilmesi mümkündür.

Nafakanın Kaldırılması Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Türk Medeni Kanunu'nda "Boşanmadan sonra açılacak nafaka davalarında, nafaka alacaklısının
yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir."  ibaresi yer almaktadır. Nafakanın kaldırılması davasında yetkili mahkeme nafaka alacaklısının yerleşim yeri mahkemesi, görevli mahkeme ise aile mahkemesidir.

Stj. Av. Emine Karabulut ve Av. Gizem Gül Uzun