"Geri Gönderme Merkezi," genellikle bir ülkede bulunan yasadışı göçmenleri veya sığınma başvurusu reddedilen kişileri geçici olarak barındırmak ve onları ülkelerine geri gönderme sürecini organize etmek için kullanılan tesislerdir. Bu merkezler, göçmenlerin kimliklerinin belirlenmesi, sağlık kontrollerinin yapılması, seyahat belgelerinin düzenlenmesi ve geri gönderme işlemlerinin koordine edilmesi gibi işlemleri gerçekleştirmek için kullanılır.

Geri gönderme merkezleri, bir ülkenin göç politikalarını uygulamak ve yasadışı göçü engellemek amacıyla kullanılır. Bu merkezlerde bulunan kişilerin statüleri ve hakları, ülkenin yasalarına ve uluslararası göçmen haklarına göre farklılık gösterebilir. Bazı ülkelerde, geri gönderme merkezlerinde bulunan göçmenlere sınırlı bir süre boyunca kalma izni verilirken, diğer ülkelerde göçmenler hemen ülkelerine geri gönderilir.

Geri gönderme merkezleri, göçmenlerin ülkelerine güvenli ve yasal bir şekilde dönüşlerini kolaylaştırmayı amaçlarken, aynı zamanda göçmen hakları ve insan hakları konularında da hassas bir konudur. Bu nedenle, geri gönderme merkezlerinin işleyişi ve koşulları genellikle uluslararası insan hakları kurallarına uygun olarak denetlenir ve düzenlenir.

Geri Gönderme Merkezleri, göçmenlerin ülkede yasal olarak bulunma haklarını kaybettikleri veya sığınma başvurularının reddedildiği durumlarda kullanılır. Bu tesislerde, göçmenlerin kimlik tespiti yapılır, yasal işlemleri takip edilir ve sınırdışı işlemleri gerçekleştirilir. Sınırdışı edilecek kişilerin ülkelerine güvenli bir şekilde geri gönderilmesi için gerekli önlemler alınır.

Geri Gönderme Merkezleri, ülkeler arasında farklılık gösterebilir ve bu tür merkezlerin yönetimi, işleyişi ve politikaları ülkenin göçmen ve sığınmacı politikalarına bağlı olarak değişebilir. Ayrıca bu merkezler, sığınma başvurularının işlenmesi ve göçmenlerin hakları konusundaki uluslararası standartlara uygun olarak işlem yapmalıdır. İnsan hakları ve uluslararası hukukun göz önünde bulundurulması, geri gönderme merkezlerinin işleyişi ve uygulanması açısından büyük önem taşır.

Geri Gönderme Merkezlerine hangi yabancı uyruklu kişiler tutulmaktadır ?

Sınır dışı etme kararı alınanlar

Kaçma ve kaybolma riski bulunanlar,

Türkiye’ye giriş veya çıkış kurallarını ihlal edenler,

Sahte ya da asılsız belge kullananlar

Kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın Türkiye’den çıkmaları için tanınan sürede çıkmayanlar,

Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar.

Haklarında idari gözetim kararı alınanlar

Hakkında İdari Gözetim Kararı verilmiş ve Geri Gönderme Merkezinde Tutulan Yabancı Uyruklu Kişiler İçin Süreç Nasıl İşlemektedir?

 İdari gözetim kararı ve idari gözetim süresinin uzatılması her ay düzenli olarak değerlendirilmektedir.

Yapılan değerlendirmelerin sonuçları, gerekçesiyle birlikte yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilir.

İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı, idari gözetim kararına karşı ilgili mahkemeye başvurabilir.
     Yapılan başvuru idari gözetimi durdurmaz.
İdari gözetim kararına karşı yapılan itirazlara verilen karar kesindir.

Geri gönderme merkezlerinde Tutulan Yabancı Uyruklu Kişi veya Kişilere Ne Gibi Hizmetler Verilmektedir?

Yabancı tarafından bedeli karşılanamayan acil ve temel sağlık hizmetleri ücretsiz verilir,

Yabancıya; yakınlarına, notere, yasal temsilciye ve avukata erişme ve bunlarla görüşme yapabilme, ayrıca telefon hizmetlerine erişme imkânı sağlanır,

Çocukların yüksek yararları gözetilir, aileler ayrı yerlerde barındırılır,

Çocukların eğitim ve öğretimden yararlandırılmaları hususunda, Millî Eğitim Bakanlığınca gerekli tedbirler alınır

İdari Gözetimi Sonlandırılan Yabancılara Verilen Yükümlülükler Nelerdir?

Belirli adreste ikamet etme

Bildirimde bulunma

Aile temelli geri dönüş

Geri dönüş danışmanlığı

Kamu yararına hizmetlerde gönüllülük esasıyla görev alma

Teminat

Elektronik izleme

DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

Hakkında idari gözetim kararı alınan yabancılar, geri gönderme merkezlerine 48 saat içinde götürülmektedir.

İdari gözetim altına alınan yabancıların uyruklarının tespit edilmesi amacıyla elektronik ve iletişim cihazları incelenebilir.

İdari gözetim kararına karşı mahkemenin vermiş olduğu karar kesindir.

Geri gönderme merkezinden çıkan yabancılara getirilen yükümlülüklere uymayanlar idari gözetim altına tekrar alınabilir.

Geri gönderme merkezinde tutulan yabancı uyruklu kişi süreci kendisi de takip edebilmektedir. Ancak avukat aracılığıyla sürecin takip edilebilmesi hak kayıpları önleyecektir.

Uygulamada çok sık karşılaştığımız ve bilinmeyen bir husus vardır.

Geri gönderme Merkezinden çıkan yabancı uyruklu kişi sürecin tamamlandığını ve kendisinin artık serbest olduğunu düşünmektedir. Ancak geri gönderme merkezinde tutulan yabancı uyruklu kişiler hakkında Göç İdaresi Genel Müdürlüğü ve ilgili makamlarca 2 farklı karar alınmaktadır. Bunlardan ilki idari gözetim kararı ikincisi sınır dışı kararıdır.

Yabancı uyruklu kişi geri gönderme merkezinde iken hem sınır dışı kararının iptali için dava açmalı hem de idari gözetim kararının sonlandırılması için itirazda bulunmalıdır.

Geri Gönderme Merkezinden çıkan yabancı uyruklu kişi ise sınır dışı kararına karşı dava açmalı ve kendisine getirilen yükümlülüklere karşı itirazda bulunmalıdır.