Hayatın her alanında köklü değişikliklere yol açan bilişim sistemleri ticaret, eğitim, iletişim, kamu hizmetleri ve özel sektörde olumlu gelişmelere yol açmış olsa da ne yazık ki internet ve sosyal medyanın olumsuz olarak kullanılması farklı suç tiplerinin doğmasına da neden olmuştur. Eski ve klasik olarak nitelendirebileceğimiz suçların yanında yeni ve farklı suç tipleri ortaya çıkmıştır.
FBI'a göre, ABD'deki çevrimiçi dolandırıcılıkların kurbanları 2014 yılında 672.080.232 ABD doları kaybetti ve yaklaşık 270.000 şikayet kayıtlara girdi.
Kimse kurban (veya istatistik) olmayı istemez ancak görülen o ki internet korsanları her geçen gün yeni yöntemler geliştiriyor.
En eski yöntem olarak bilinen Dolandırıcıların; Facebook, Twitter, Instagram gibi sosyal medyalarda açtıkları sahte hesaplarla kendisini askerlik arkadaşınız, eşinizin-çocuğunuzun yakın bir arkadaşı veya uzaktan bir akrabanız gibi tanıtarak başının belada olduğunu belirtmesi ve acilen paraya ihtiyacı olduğunu bildiren mesajlarla, belirli bir adrese para yollamanızı istemesiyle ortaya çıkmıştı.
İnternet dolandırıcılığı adı verilen suçların sayısı sürekli artmakta ve suçlular farklı tip suçlarla karşımıza çıkmaktadır. Online dolandırıcılık türünde şahıslar gerçek hayatta işleyemediği birçok suçu da rahatlıkla işlemektedir.
Dolandırıcılık suçu; failin hileli davranışlarla bir kimseyi aldatması, mağdurun veya başkasının zararına olarak kendisine veya başkasına yarar sağlamasıyla oluşur. Nitelikli dolandırıcılık suçu ise suçun belli dini, sosyal, mesleki, teknolojik araçların veya kamu kurumlarının araç olarak kullanılarak işlenmesidir. Teknoloji kullanılarak işlenen dolandırıcılık suçu nitelikli dolandırıcılıktır. Nitelikli dolandırıcılıkta ceza artar. Nitelikli dolandırıcılık suçu, TCK’nın 158. Maddesinde düzenlenmiştir. İnternet dolandırıcılığı suçunun cezası 4 yıl ile 10 yıl arası hapis cezasıdır.
İNTERNET VE SOSYAL MEDYA DOLANDIRICILIĞI ÇEŞİTLERİ
Kariyer Ağı Siteleri Yoluyla Dolandırıcılık
İş arayanların dahil olduğu birçok kariyer ağı bulunmaktadır. Kariyer ağında iş teklifi gelir hatta önden ödeme yapılacağı belirtilebilir. İşi kabul edince kararlaştırılan bedelden fazla bir bedel tarafınıza çek ya da havale yoluyla gelebilir ve fazla olan bedel sizden geri istenir. Çekin ya da havalenin gerçek olduğuna emin olmadan para aktarımı yapmayın. Bu tür aktarımlarla hileli bir şekilde kandırılıp mağdur olabilirsiniz.
Sahte Alışveriş Sitesi Yoluyla Dolandırıcılık
Sahte alışveriş sitesi kurularak alıcıdan para tahsil edilir fakat satılan ürün gönderilmez ya da değersiz farklı bir ürün gönderilir.
Piyasa fiyatının çok çok altında bir fiyatla satışa sunulan elektronik eşyalar özellikle akıllı telefon ile ilgili sürpriz indirimlerin olduğu belirtilerek insanlar kandırılmaya çalışılır. Özellikle elektronik eşya, akıllı telefon alırken ürünün piyasa bedeli mutlaka araştırılmalıdır. Aksi takdirde mağduriyet yaşayabilirsiniz.
Çevrimiçi Flört, Evlilik Vaadi Dolandırıcılığı
Evlilik sitelerinde ya da flört sitelerinde bu dolandırıcılık türü ile karşılaşabilirsiniz. Flört web sitesi ya da sohbet odasında tanıştığınız kişiye çok dikkat etmelisiniz. Her şey çok gerçekçidir. Ancak online ortamda kimle yazıştığınızı ekran arkasında aslında kimlerin olduğunu bilemezsiniz. Sizden müstehcen fotoğraflar talep edilebilir akabinde sizden para isteyebilirler işte dolandırıcı ile tanışmış olursunuz.
Çevrimiçi flört dolandırıcılığının birkaç önemli bileşeni vardır:
- Çok kısa süre içinde size karşı güçlü duygular sergiler.
- Flört sitelerinden özel kanallara çok hızlı geçiş yaparlar.
- Sizden müstehcen fotoğraflar isteyebilirler. Bu konuda beklediklerini bulamazlarsa hasta bir akraba veya iflas gibi zor durumlar uydurarak para isterler.
Bu dolandırıcılardan kaçınmak için çok hızlı gelişen tüm çevrimiçi ilişkileri dikkatle incelemek gerekir. Mağduriyet yaşamamak için gerçek hayatta da bir ilişkiniz olmadığı sürece kimseye para vermemeniz gerekir. Eğer online ortam dışında o kişiyle görüşecekseniz mutlaka hayatınızda olan kişilere nerede buluşacağınızı bildirmelisiniz.
Kumar ve Bahis Dolandırıcılığı
İnstagram, Facebook, Twitter gibi birçok sosyal ağ kullanılarak bazen gerçek hesaplar ele geçirilip bazen de oluşturulan hesaplarla sahte bahis sitesi ve kaçak kumar sitesi üzerinden mağdur edilebilirsiniz. Sahte bahis tüyolarının verilmesi ve kumar ve bahis de çok kazandıklarını belirten videoların hesaplarda kullanılması dolandırıcıların kullandığı genel yöntemlerdir.
Bağış Dolandırıcılığı
Toplumu derinden etkileyen olaylar, doğal afetler, toplumsal trajediler dolandırıcılar için umuttur. Yardım kampanyası adı altında Sahte Bağış Siteleri ve hesapları oluşturur, ardından kurbanlara asla ulaşmayacak paraları toplamak için duyguları kullanarak toplu bağış talep ederler. Bağış yaparken her zaman dikkatli olmak gerekir. Tüm gerçek bağış kurumlarının vergiden muafiyet belgesi içeren gerçek bir web sitesi olur. Şüpheli görünen hiçbir siteye bağış yapmayın.
E Mail Yoluyla Dolandırıcılık
Başka bir ülkeden yüklü ödeme yapılan, az bilinen bir piyangoyu kazandığınızı iddia eden bir e-posta gelir. Ancak piyangodan gelen parayı alabilmeniz için ya küçük bir ödeme yapmanız ya da kişisel bilgilerinizi göndermeniz istenir. Kimlik hırsızlığının kurbanı olursunuz ve dolandırılırsınız.
Mağdur olmamak için size gelen e postanın gerçekliğini araştırmanız gerekir en azından Google da bir arama yapmalısınız. Sahte olduğunu hemen öğrenirsiniz.
Kişisel bilgilerinizi asla tanımadığınız kişilere vermeyin… Özellikle internet ortamında tanıştığınız kişilere karşı daha dikkatli olun. Eğer internet ve sosyal medya üzerinden dolandırıldıysanız en kısa sürede hukuki haklarınızı aramalısınız.
